thể trở thành một họa sĩ thực vật hoặc "một nhà thảo mộc" như ông thường
nói. Có những họa sĩ chuyên vẽ thú vật tài năng có một không hai. Thế thì
tại sao lại không có một họa sĩ có thể đưa lên khung vải cả cái phong phú
muôn màu muôn vẻ của thế giới thực vật.
Vania về nghỉ có một lần. Bà Vácvara ngắm mãi anh không biết chán:
chiếc áo varơi phi công màu xanh, cặp mắt thâm trầm, đôi cầu vai xanh da
trời, những chiếc cánh bạc trên cánh tay áo. Còn anh thì đen xạm, cháy nắng
nhưng vẫn rụt rè như trước. Công tác trong quân đội không làm anh thay đổi
mấy tí.
Suốt vụ nghỉ Vania cùng với ông Êgo đi ra ngoài ngoại ô, lên những ngọn
núi cằn cỗi tìm kiếm cây cỏ và vẽ rất nhiều tranh màu. Bà Vácvara treo tranh
của anh khắp tường. Trong nhà vui hẳn lên như thể người ta mở thêm rất
nhiều cửa sổ nhỏ và bên ngoài mỗi cửa sổ ấy lại xanh lên một mảng trời và
có gió ấm thổi.
Chiến tranh bắt đầu một cách lạ lùng đến nỗi lúc đầu bà Vácvara không
hiểu gì hết. Hôm chủ nhật, bà ra ngoại ô hái rau bạc hà và khi về tới nhà bà
chỉ còn biết ơ lên một tiếng ngạc nhiên. Ông Êgo đang đứng trên chiếc ghế
đẩu và lấy bùn loãng pha trong chậu bôi lên bức tường trắng của ngôi nhà.
Thoạt đầu bà Vácvara tưởng ông Êgo lại lên cơn hấp (trước kia ông vẫn
thường bị lên những cơn hấp như thế) nhưng ngay đấy bà thấy đông đủ cả
lân bang hàng xóm. Họ cũng đang vội vã lấy bùn nâu màu đất chung quanh
nhà quét lên tường.
Tối đến, lần đầu tiên những ngọn hải đăng không sáng, chỉ có những ngôi
sao mờ chiếu ngoài biển. Trong các nhà không có lấy một ngọn lửa. Ở phía
dưới, trong thành phố, như trong một nhà mồ tăm tối, những con chó lo lắng
sủa cho đến tận sáng. Chiếc máy bay bảo vệ thành phố chống oanh tạc Đức
lượn vè vè trên đầu.
Mọi việc xảy ra bất thình lình, đến sợ. Bá Vácvara ngồi ở ngưỡng cửa cho
tới khi trời sáng hẳn. Bà nghe ngóng và nghĩ đến Vania. Bà không khóc.
Ông Êgo đi bước một trong vườn, húng hắng ho. Thỉnh thoảng, ông quay
