trong khi đồng chí đang bay thì ở dưới đất đã xảy ra những biến đổi: địch
hạn chế diễn biến cuộc phản công của ta trong một phạm vị nhất định.
Đêm 25 rạng ngày 26 tháng Bảy, I. V. Xta-lin ra lệnh cho A-lếch-xan-đrơ
Mi-khai-lô-vích phải đích thân liên lạc với phương diện quân Xta-lin-grát và
truyền đạt lời cảnh cáo nghiêm khắc sau đây: “Đại bản doanh dứt khoát yêu
cầu Hội đồng quân sự phương diện quân… phải làm mọi việc để lập tức tiêu
diệt địch đang đột phá và khôi phục lại tình hình”.
Ngày 26 tháng Bảy, Tổng tư lệnh tối cao hạ lệnh cho Va-xi-lép-xki truyền
đạt cho phương diện quân một chỉ thị còn gay gắt hơn:
“Hoạt động của bộ tư lệnh phương diện quân Xta-lin-grát khiến cho Đại
bản doanh Bộ tổng tư lệnh tối cao rất bực mình… Đại bản doanh yêu cầu
rằng trong những ngày sắp tới, tuyệt đối phải lập lại tuyến Xta-lin-grát,
phòng tuyến từ Cli-ốt-xcai-a cho tới Can-mư-cốp và đuổi địch sang bên kia
tuyến sông Tsi-rơ. Nếu như Hội đồng quân sự phương diện quân không thể
làm được việc đó thì xin hay nói thẳng và nói thật.
Đại bản doanh yêu cấu bộ tư lệnh phương diện quân Xta-lin-grát trả lời rõ
về việc sẵn sàng thi hành chỉ thị này”.
A. M. Va-xi-lép-xki đứng hồi lâu bên máy để đợi câu trả lời của bộ tư
lệnh phương diện quân, nhưng người ta không thể nào tìm ngay được tướng
V. N. Goóc-dôp vì lúc ấy đồng chí đang ở các đơn vị tập đoàn quân 62. Câu
trả lời đến hơi chậm một chút: bộ tư lệnh đoan chắc sẽ hoàn thành mọi chỉ
thị của Đại bản doanh.
Cần nói rằng có lẽ Tổng tư lệnh tối cao cũng nhận thấy giọng nói cực kỳ
gay gắt của chỉ thị đó là thiếu lý do xác đáng. Vấn đề là ngay trên chiến
trường, địch đã chiếm ưu thế hơn ta, nhất là về xe tăng và máy bay. Biên chế
phương diện quân Xta-lin-grát lúc đó gồm 38 sư đoàn. Trong một nửa số
này thì mỗi sư đoàn có từ 6-8 nghìn quân, các sư đoàn còn lại thì mỗi sư
đoàn chỉ có 1-3 nghìn quân. Với một lực lượng yếu như vậy mà phải chiến
đấu trên một độ dài mặt trận 530 km.
Phương diện quân tất cả có 187 nghìn quân, 360 xe tăng, 337 máy bay
chiến đấu còn hoạt động tốt, khoảng 7.900 pháo và súng cối; còn địch thì có
