được ở nhà với cha mẹ, sẽ đàng hoàng hơn. Thế mà chúng nổi loạn, làm
khổ chúng ta. Ngài cứ yên chí đi, tôi nói không sai đâu. Ngài cho xin điếu
thuốc ạ! - bỗng anh ta ngừng lại, đứng nghiêm trước mặt tôi và đưa tay lên
mũ.
Tôi cho anh ta điếu thuốc, chia tay với các đồng hương và về nhà, bởi đến
lúc hết giờ tập luyện.
“Chúng nổi loạn, chúng ta phải chịu đau khổ” - vang lên trong tai tôi giọng
nói say rượu đó. Ngắn ngủi và chẳng rõ ràng, những không thể nào thoát
khỏi nó được.
***
Ở nhà Lvov bao trùm sự u sầu, buồn khổ. Tình trạng Kuzma rất xấu, mặc
dù vết thương của anh đã được làm sạch: anh sốt rất cao, mê sảng, rên la.
Hai chị em không rời khỏi anh suốt mấy ngày, trong thời gian tôi bận đăng
lính và huấn luyện. Giờ đây, khi biết tôi sắp đi, cô chị càng buồn bã, còn
cậu em thì cau có hơn.
- Đã mặc quân phục rồi đấy! - Lvov lầu bầu khi tôi chào anh ta trong căn
phòng đầy khói thuốc và sách vở. - Ôi chao, con người, con người...
- Chúng ta là những con người gì vậy hả Vasily Petrovich?
- Các người chẳng để tôi được học hành - thế đấy! Chẳng có thời gian,
chẳng để học cho xong, bị đẩy ra chiến trường, bao nhiêu thứ không được
học. Lại còn anh với Kuzma nữa.
- Thôi, cứ cho là Kuzma sắp chết đi, nhưng tôi thì làm sao?
- Thế anh chẳng phải sắp chết sao? Nếu chúng không giết anh, thì anh cũng
