Cái trạng thái tâm hồn ấy của tôi chấm dứt bằng việc tôi quyết định hàng
phục, thôi không viết gì nữa và đi khỏi Petrozavodsk.
Tôi chẳng có ai để chia xẻ nỗi khốn khổ của tôi, ngoài bà Serafima
Yonovna. Tôi đã toan kể cho bà nghe chuyện tôi thất bại thế nào, nhưng té
ra bà lão đã nhận thấy trước điều đó, chắc là theo thói quen của nhà giáo
trước kia.
- Ông chẳng khác gì những cô nữ sinh ngốc ngếch của tôi trước kỳ thi -
bà bảo tôi. - Họ nhồi nhét đủ mọi thứ tạp nham vào đầu đến nỗi chẳng còn
nhìn thấy gì nữa và cũng chẳng hiểu được cái gì là quan trọng, cái gì là
không đáng kể. Chẳng qua ông quá mệt đấy thôi. Tôi không biết cái chuyện
viết lách của ông nó ra sao, nhưng tôi nghĩ rằng trong việc này ông có
cưỡng mấy cũng bằng thừa. Chỉ tổ làm cho thần kinh thêm căng thẳng. Mà
thế vừa có hại, lại vừa nguy hiểm. Ông đừng nóng đầu mà bỏ đi. Hãy nghỉ
ngơi đi. Hãy đi xem các hồ, hãy đi dạo trong thành phố. Thành phố của
chúng tôi rất đẹp, rất giản dị. Có khi rồi ông lại làm việc được cũng nên.
Nhưng rồi tôi vẫn quyết ra đi. Trước ngày lên đường, tôi đi lang thang
trong thành phố Petrozavodsk. Hầu như tôi chưa đi thăm thành phố, cho
mãi đến khi ấy.
Tôi đi dọc một con hồ lên phía Bắc và ra ngoại ô. Những ngôi nhà nhỏ
đến đấy là hết. Những khu vườn chạy dài nối tiếp nhau. Giữa những khu
vườn đó đây có những thập giá và bia mộ.
Một ông lão đang làm cỏ cho những luống cà rốt. Tôi hỏi ông lão về
những cây thập giá nọ.
- Đây trước kia là nghĩa địa, ông ạ. - ông lão trả lời. - Đâu ở đây người ta
chôn người ngoại quốc thì phải. Bây giờ khu đất này được vỡ làm vườn, bia
mộ bị dọn đi cả. Cái nào còn lại thì cũng chẳng còn lâu đâu. Đến mùa xuân
tới là cùng.
