nói, được viết không phải bằng mực mà bằng máu của trái tim.
Ông đã đấu tranh hết mình và đã hy sinh. Nhưng ông đã "thắng biển cả".
Và rất có thể, trong một ngày gần đây, trên đảo Java độc lập, ở Jakarta,
người ta sẽ dựng tượng con người đau khổ đã vì người quên mình kia.
Đó là cuộc đời của con người đã hợp hai sứ mệnh vĩ đại lại làm một.
Multatuli có một bạn đồng nghiệp cũng trung thành hết mực đối với sự
nghiệp của mình như ông; một người Hà Lan cùng thời với ông: họa sỹ
Vincent Van Gogh
[5]
Khó mà tìm được một tấm gương sáng về đức hy sinh vì nghệ thuật như
cuộc đời Van Gogh. Ông mơ ước thành lập ở Pháp một "Liên minh huynh
đệ các họa sỹ"- một thứ công xã, trong đó các họa sỹ có thể dốc toàn tâm
toàn lực vào việc phụng sự hội họa.
Van Gogh đau khổ rất nhiều. Ông đã rơi xuống tận đáy vực tuyệt vọng
của con người trong bức "Những Người Ăn Khoai" và "Giờ Đi Dạo Của Tù
Nhân". Ông cho rằng sự nghiệp của họa sỹ là phải dốc toàn lực và đem hết
tài năng chống lại đau khổ.
Sự nghiệp của họa sỹ là sáng tạo niềm vui. Và ông đã tạo ra nó bằng
những phương tiện mà ông nắm vững hơn hết: màu sắc.
Trên nền vải ông thay đổi bộ mặt của trái đất. Như thể ông đã rửa đất đai
bằng một thứ nước thần, làm cho nó sáng chói lên những màu trong sáng và
đậm đặc đến nỗi mỗi gốc cây già cũng trở thành một tác phẩm điêu khắc,
mỗi cánh đồng cỏ xa trục cũng biến thành ánh sáng mặt trời hiển hiện trong
muôn vàn nhị hoa bình dị.
