- Đi vào phòng!
Vẫn bằng một giọng nghiêm khắc, bà Marya nói với ông và bà đứng
dậy, giận dữ mở toang cửa sổ cho khói sữa cháy bay ra khỏi phòng.
Satzky cúi đầu, ngoan ngoãn đi về phòng mình.
Nhưng trong những "giờ tỉnh táo" Satzky lại rất thích nói chuyện và nói
rất nhiều. Lúc đó tôi mới biết ông làm việc lâu năm ở miền Trung Á và là
một trong những người đầu tiên khảo sát vịnh Kara-Bugaz.
Ông đã đi xem hết bờ đông của vịnh. Thời gian đó công việc của ông
được coi là cực kỳ nguy hiểm. Ông miêu tả những bờ biển đó, ghi vào bản
đồ và tìm ra trong những ngọn núi khô cằn gần vịnh một vùng có than đá.
Satzky cho tôi xem rất nhiều ảnh. Trông những ảnh đó mà rợn người.
Chỉ có người làm công tác địa chất mới có thể chụp ảnh những ngọn núi bị
cày lên bởi một mạng lưới những đường rãnh cổ quái và giống hệt bộ óc
người để trần, hoặc ảnh những tầng đất lở hùng vĩ - cái cao nguyên hung dữ
Ust-Urt. Nó cất mình lên như một bức tường đen thẳng đứng trên sa mạc.
Nhờ Satzky mà lần đầu tiên tôi được biết về Kara-Bugaz, cái vịnh đáng
sợ và bí ẩn của biển Kaspy, về những trữ lượng mirabilit không bao giờ cạn
trong biển này, về khả năng tiêu diệt sa mạc.
Satzky căm thù sa mạc sâu sắc, không một chút thương hại. Chỉ có con
người mới có thể căm thù đến như vậy. Ông gọi sa mạc là cái nhọt bọc, là
cái mụn sâu quảng, là khối u ác đang gặm dần mặt đất, là sự tàn độc không
tài nào hiểu nổi của thiên nhiên.
Ông nói:
- Sa mạc chỉ biết giết hại mà thôi. Đó là thần chết. Nhân loại cần phải
hiểu điều đó. Tất nhiên, nếu như nhân loại chưa mất trí.
