không nghe thấy một tiếng động nhỏ nhoi nào hết. Tôi dồn hết sức mắt để
nhìn: cái cửa kiếng tự nhiên mở ra thật; ở ngoài tối như bưng; một ngọn gió
lạnh tê tê hiu hắt tạt vào phòng trong, chỗ tôi đang ngồi.
Tim tôi đập, đập như trống trận. Trong nháy mắt máu dồn lên cả thái
dương, nhưng tôi cố ngồi yên và cố giữ bình tĩnh như không có chuyện gì
xảy ra. Những chuyện ma chọc người, ma không nhát được những kẻ sĩ tâm
hồn cứng rắn, ma muốn thế nào cũng không hại được những người ăn ngay
ở thẳng… mà ông bà, cha mẹ vẫn kể cho tôi nghe lúc tôi còn nhỏ và đã
nhiễm vào trong tim óc tôi và thành ra một chất đặt biệt hòa vào trí óc,
huyết mạch, da thịt tôi rồi.
“Ngày xưa tại một bản thượng du có một cây bàng xum xuê, thường
hay có người đến thắt cổ ở trên cành, người ta đồn rằng có ma ở đấy.
Tại xóm ấy có một người học trò hay chữ tên là Lê Quý đêm nào cũng
thắp đèn học đến tận sáng mới đi ngủ. Láng giềng có một người đàn bà còn
trẻ cũng thường hay thức đêm để dệt cửi.
Một đêm vào khoảng cuối canh hai, trời sáng trăng suông mờ mờ, người
học trò nghe có tiếng sột sột bên ngoài, mở cửa sổ trông ra thì thấy bóng
một người đàn bà tay cầm một khúc dây chừng ba bốn thước đang giấu
quanh giấu quẩn, để chỗ này rồi đem chỗ khác, như sợ có người biết, rồi
sau cùng đến bỏ vào đóng rơm mà đi. Người học trò đem đèn ra soi, lấy cái
dây thấy mùi hôi tanh, đoán chừng là của con ma thắt cổ, liền đem vào để
trên án thư, lấy kinh sách đè lên rồi đóng cửa ngồi chờ thử xem ra làm
sao… ”
Tôi cũng ngồi chờ thử xem ra làm sao, theo đúng tinh thần bất úy, bất
khuất của người học trò trong truyện cổ.
Thế rồi cái cửa kiếng mở rộng: một cái bóng bé nhỏ mặc áo rộng và dài
đi dép rất êm, hiện mờ mờ rồi rõ dần dần trong khuôn cửa. Một điều rất kỳ
lạ nẩy ra trong óc tôi lúc đó, và chắc chắn không ai có cách gì thấu được:
thay vì nghĩ: “Ủa! Ma à!” tôi lại nhớ ngay đến một câu Kiều, đoạn Kiều gặp
Ðạm Tiên hôm đi tảo mộ về:
