Cha tôi không ngừng nhắc thầm trong bụng, người sốt sắng làm việc gấp
bội và chưa chi chính người đã nhìn nhìn thấy một số nét trở nên rất sinh
động trên tấm vải.
Nhưng càng xích lại gần con người mẫu, cha tôi càng thấy có một cảm
giác nặng nề day dứt mà người không hiểu được. Tuy vậy, cha tôi vẫn
quyết bám sát thật chính xác từng nét nhỏ khó thấy nhất, từng biểu hiện
thoáng qua. Và trước hết cha tôi chuyên tâm vào thể hiện đôi mắt cho hoàn
hảo. Trong đôi mắt ấy có một sức mạnh phi thường đến nỗi ngay nghĩ đến
việc truyền đạt nó đúng như trong tự nhiên cũng không có thể được. Tuy
nhiên, cha tôi vẫn quyết định không để bỏ qua từng đường nét nhỏ, hoặc
những sắc thái tinh vi nhất, cố khám phá cho bằng được cái bí ẩn của đôi
mắt ấy… Nhưng cha tôi vừa bắt đầu đi sâu, vừa đưa bút vào mô tả những
nét đó thì trong lòng bỗng thấy trào lên một cảm giác kinh tởm lạ lùng, một
sức nặng khó hiểu xô xuống đè trĩu lên cha tôi, khiến đã nhiều lần người
phải buông bút nghỉ một lúc rồi mới tiếp tục vẽ. Cuối cùng, cha tôi không
tài nào chịu được nữa: người cảm thấy đôi mắt ấy xói sâu vào tâm hồn
mình gây nên một sự hỗn độn kinh khủng. Hôm sau, hôm sau nữa, cảm
giác đó chỉ càng lớn lên, mạnh mẽ hơn. Cha tôi sợ quá. Người bỏ bút và từ
chối dứt khoát không vẽ tiếp. Thực không hình dung được nỗi kinh hoàng
của lão cho vay nợ lãi khi nghe cha tôi nói. Lão sụp xuống chân cha tôi,
khẩn khoản van xin người vẽ cho xong bức chân dung, nói rằng số mệnh và
sự tồn tại của lão trên đời này hoàn toàn lệ thuộc vào bức tranh, rằng bút vẽ
đã chạm đến những nét sống của lão, và nếu hoạ sĩ truyền đạt thật trung
thành nét mặt lão thì, sinh mệnh lão sẽ được một sức mạnh siêu nhân duy
trì lại trong bức chân dung, nhờ đó lão sẽ không chết hẳn, mà lão thì rất cần
có mặt trên đời này. Nghe nói, cha tôi kinh hãi khôn xiết: những lời lão nói
kỳ quặc quá, khủng khiếp quá, khiến cha tôi quẳng cả bút vẽ lẫn bảng trộn
màu, ba chân bốn cẳng chạy về. Suốt ngày suốt đêm hôm ấy, những câu nói
của lão già không ngớt ám ảnh cha tôi. Sáng hôm sau, cha tôi thấy lão ta sai
một người đàn bà đưa bức tranh đến trả lại, người đàn bà này là người duy
nhất còn ở lại hầu hạ lão ta, được chủ mụ sai đến nói là lão không cần tranh
