gương mặt người: gương mặt sáng bừng một niềm vui thượng giới. Một
chòm râu bạc phơ như tuyết và mái tóc nhỏ mịn, nhẹ nhàng như hơi thở,
cũng một màu trắng như tuyết, toả xuống loà xoà rất đẹp trên ngực, trên
những nếp gấp chiếc áo tu sĩ bằng da đen, xuống đến tận sợi thừng thắt
ngang lưng áo. Nhưng điều làm cho tôi kinh ngạc hơn cả là được nghe từ
miệng người nói ra những lời và những ý nghĩ về nghệ thuật mà thú thực
tôi muốn sẽ giữ mãi mãi trong trái tim và thành thực mong rằng mỗi bạn
đồng nghiệp của tôi cũng sẽ làm như vậy.
“Con ơi, ta đang mong con lại – cha tôi nói, khi tôi lại gần để người ban
phước – Con đang đứng trước con đường mà từ nay con sẽ theo cho đến
trọn đời. Con đường của con trong sáng, con đừng bỏ nó. Con có tài; tài
năng ấy là ân huệ quý giá nhất Chúa ban cho; con đừng làm cho nó mai
một đi. Con hãy khai thác, nghiên cứu tất cả những gì con sẽ trông thấy,
con hãy bắt mọi vật phục tùng bút vẽ của con, nhưng ở đâu con cũng phải
biết tìm thấy cái tư tưởng sâu xa và nhất là phải thấu hiểu được điều gì bí
ẩn tối cao của sự sáng tạo. Trong cái nhỏ nhặt nhất hay trong cái lớn lao
nhất. Ở đâu, người nghệ sĩ sáng tạo cũng vĩ đại. Với người nghệ sĩ đó, cái
đáng khinh không còn có gì đáng khinh nữa, vì qua nó, người ta vẫn thấy
hiện ra cái tâm hồn cao quý của người sáng tạo, và vì luyện lọc qua tâm
hồn, cái đáng khinh đã có được một sắc thái thanh cao. Con người cảm thấy
ở nghệ thuật một cái gì gần gũi với thần linh, với thiên đường, và chỉ riêng
điều đó thôi cũng đã đủ để đặt nghệ thuật lên trên tất cả. Và cái thanh thản
trang nghiêm cao hơn mọi sự bon chen trên thân thể biết bao nhiêu! Sự
sáng tạo cao hơn sự huỷ hoại biết mấy! Thiên thần, chỉ riêng với cái tâm
hồn phơi phới trong trắng, cũng đã cao hơn biết mấy tất cả những sức mạnh
có thừa và những dục vọng đầy kiêu hãnh của quỷ Satan, và biết mấy sự
sáng tạo cao thượng của nghệ thuật cao hơn tất cả các thứ khác trên đời!
Con hãy hiến dâng tất cả cho nghệ thuật và hãy yêu nghệ thuật một cách
tha thiết, không phải cái tha thiết đầy dục vọng trần tục, mà là cái tha thiết
êm dịu trong sạch của thượng giới; không có cái tha thiết đó, con người
không thể nào vươn cao lên khỏi mặt đất, không thể làm vang lên những
