âm thanh huyền diệu an ủi lòng người. Vì sự nghiệp vĩ đại của nghệ thuật
xuống trần gian chính là để an ủi và làm dịu lòng người. Nó không gieo vào
tâm hồn lời lầm bầm phản kháng mà một lời cầu nguyện nhịp nhàng, vĩnh
viễn muốn vươn lên thượng đế. Nhưng đôi khi cũng có những giây phút
đen tối…” Tôi ngừng lại, và tôi nhận thấy gương mặt rạng rỡ của người
bỗng tối sầm lại như thể có một bóng đen vừa lướt qua.
“Trong đời cha đã xảy ra một việc – cha tôi nói tiếp, – cho đến nay cha
vẫn không hiểu được kẻ mà cha đã vẽ chân dung là người thế nào. Dường
như đấy là một con quỷ hiện thân. Cha biết, người đời không ai thừa nhận
là có ma quỷ, vậy cha sẽ không nói đến nó nữa. Cha chỉ nói rằng vẽ nó, cha
thấy ghê tởm và không hề thấy một chút nhiệt tâm nào đối với việc mình
đang làm. Nhưng cha đã muốn hết sức tự nén mình, lạnh lùng gạt mọi cảm
giác, cứ trung thành với thiên nhiên. Đấy không phải là một công trình
nghệ thuật, cho nên những cảm xúc gây cho mọi người khi nhìn bức tranh
là những cảm xúc u ám, lo sợ, không phải là cảm xúc của người nghệ sĩ,
bởi vì người nghệ sĩ ngay trong cảnh lo âu cũng vẫn tỏ ra thanh thản. Cha
nghe nói bức chân dung ấy chuyền hết tay này sang tay khác và đến đâu
cũng gieo rắc lo sợ dấy lên trong con người hoạ sĩ lòng ghen tỵ, thù hằn ác
hại đối với bạn đồng nghiệp, một nỗi khát khao độc ác muốn hãm hại, áp
bức người khác. Lạy Đấng tối cao! Xin Người đừng để cho con mắc phải
những khát vọng ấy. Không có gì khủng khiếp hơn! Thà bản thân mình
hứng lấy chịu đựng mọi sự ngược đãi hà khốc còn hơn là bắt người khác
chịu dù chỉ một phần hết sức nhỏ. Hãy cứu lấy cái trong trắng của linh hồn
con! Kẻ có tài năng lại càng phải giữ cho tâm hồn trong sạch hơn ai hết.
Cái với người khác có thể tha thứ được, thì đối với người có tài lại không
thể được dung tha. Người ăn mặc quần áo mới, đẹp đi ra ngoài, chỉ cần bị
một giọt bùn bắn vào thôi là mọi người đã xô lại vây quanh chỉ chỏ, chê
bai, và cũng vẫn những người ấy, họ không để ý đến có bao nhiêu vết bẩn
vấy trên quần áo mặc hàng ngày của những người qua đường khác. Vì trên
những quần áo mặc hàng ngày, những vết bẩn nom không rõ lắm.”
