đều mặc đồ đen. Bỗng anh hiểu là dân chúng Mađrit đang để tang nữ Công
tước và anh càng cảm thấy lòng phiền muộn. Quân Pháp sẵn sàng trong tư
thế chiến đấu. Trong đêm nay thế nào cũng sẽ nổ ra những cuộc xung đột.
Franxitxcô chẳng còn lòng nào nghĩ đến những cuộc bạo động. Anh định
quay trở về xưởng vẽ, ngồi một mình tại đó, cô đơn với nỗi buồn đau. Anh
bước đi lan man, chẳng cần nghĩ đến việc tránh đi vào khu vực trung tâm
thành phố, cũng không buồn đi vào những khu phố yên tĩnh hơn. Anh đi,
theo con đường ngắn nhất, nhưng bỗng thấy mình bị kéo theo một toán
đông người đi về phía Quảng trường Plada Mayo. Đám đông dân chúng đi
với vẻ bình tĩnh, rất bình tĩnh. Franxitxcô thấy có những người công khai tỏ
vẻ thách thức quân lính Pháp, trong những đơn vị phòng vệ. Họ chẳng cần
giấu diếm, hùng dũng vung lên những con dao nhọn và những khẩu súng
trường.
Từ phía xa, có tiếng thét:
– Tiêu diệt hết bọn chuyên chế! Gôđoa phải chết! Tổ quốc Tây Ban Nha
muôn năm!
Chung quanh Franxitxcô Gôya, một đám đông chạy tới. Nhưng mọi
người đứng ngay lại khi nghe tiếng đạn pháo nổ. Tiếng súng trường nổ gần.
Đám đông tản ra. Ở một góc Quảng trường, tiếng một người đàn bà kêu
thét lên. Nhưng tiếng kêu của chị ta ngừng tắt ngay. Franxitxcô rùng mình.
Những người chung quanh bỏ chạy cả. Nhưng anh không chạy. Anh chẳng
còn biết tìm cái gì, cũng chẳng còn gì để mất nữa. Anh cứ một mình cắm
đầu lầm lũi đi. Khi đến đầu Quảng trường, một toán lính chặn ngang
đường, bắt anh đứng lại. Những cảnh tượng trước mắt đã kéo anh về với
thực tại.
Trên mặt đường phố, ngổn ngang nhiều xác chết, chắc hẳn là kết quả của
cuộc đụng độ vừa rồi. Có khoảng mười hai người bị bắt, hầu hết họ đều bị
thương. Họ đi loạng choạng hoặc bị ngã chúi, do bọn lính dùng chân đạp,
dùng mũi lê thúc đi một cách tàn nhẫn.
