Đông đảo du khách dồn dập kéo đến Puectadenson, Plada Mayo, Plada
đê Mađrit, và từng đám hiếu kỳ suốt đêm ngày chiêm ngưỡng cung điện
nhà Vua và những tòa lâu đài tráng lệ của các Công tước, các giáo sĩ cao
cấp. Họ thường bỏ qua, không để ý đến những đường phố tối tăm, những
khu dân cư cũ kỹ, nơi sinh sống của đông đảo dân chúng trong cảnh nghèo
khốn cùng thầm lặng và bẩn thỉu.
Song, ngay đến cả những người hành khất cũng có niềm tự hào về
Mađrit. Họ tự hào về những trường đại học tổng hợp, với nhà thờ San
Inxiđrô en Rêan, hiến tặng vị Thánh bảo trợ kinh thành, và với cung điện
Palaxio Rêan, nơi ở của Vua Sáclơ đệ tứ và Hoàng hậu Mari Luidơ nhưng
rất ít công dân kính trọng họ. Và Gôya đến thành phố cũng cùng một cảm
nghĩ khinh bỉ như họ. Thoạt đầu, anh thấy chướng tai, khi nghe những lời lẽ
của đám trí thức, nói về Hoàng đế và Hoàng hậu của họ với vẻ miệt thị. Vì
mặc dầu nhìn bọn quý tộc với con mắt khinh miệt nhưng anh vẫn nghĩ rằng
Nhà Vua là một cương vị không thể xúc phạm. Nhưng chẳng cần phải sống
ở Mađrit lâu mới hiểu được rằng Đức Vua Saclơ đệ tứ chỉ là một con rối
điều khiển bởi một ông vua thực sự của Tây Ban Nha - Thủ tướng Đông
Manuen đê Gôđoa, mà mọi người cho rằng là cha đẻ đích thực của ít ra là
một trong số các thái tử. Franxitxcô lắng nghe những chuyện bàn tán của
bạn bè, tối tối tụ họp ở những quán rượu kinh thành, riêng anh chẳng nói
năng gì. Cuộc trốn chạy từ Saragôt và hành trình mệt nhọc vừa qua đã làm
dịu tâm tư anh. Anh chăm chú vào công việc hơn bao giờ hết. Suốt ngày
anh cắm cúi trong xưởng vẽ của Mactinêdơ đen Barancô
pháp cùng với những họa sĩ bậc thầy thuộc trường phái cách tân Italia,
những Rafaen Mang
và Pompêô Battôni
. Chiều tối, anh làm việc ở
phòng riêng trong nhà Dapatơ. Người bạn tốt này chẳng thấy điều gì phải
chê trách về tư cách của anh nữa.
Thỉnh thoảng anh cũng đi xem đấu bò tót, và một đôi lần, anh đến quán
rượu vào buổi tối để trao đổi ý kiến với bạn bè về hội họa. Nhưng trên hết,
anh làm việc. Chẳng bao lâu, anh nhận được rất nhiều “com-măng”. Trong
