Nàng coi kẻ hầu người hạ trong nhà như những người tự do, đối xử với
họ một cách bình đẳng. Theo một số người được biết thì nàng tính toán tiền
công và trả hoa lợi sòng phẳng cho những nông dân điền trang, xóa bỏ
những thể lệ ngặt nghèo trước kia thu tô tức nặng nề, chỉ để lại cho tá điền
một phần hoa lợi nhỏ không đủ sống, đối xử với họ như những nô lệ.
Dapatơ để ý nhiều đến dư luận về đời sống riêng của nữ Công tước hơn
là những quan điểm chính trị của nàng. Người ta xì xào với nhau rằng, khi
một người đàn ông có diễm phúc được nàng yêu thích, nàng trao thân ngay
cho người ấy, nhưng đến lúc nào đó, nàng cảm thấy anh ta làm phiền mình,
thì lại sẵn sàng tìm cách loại bỏ, để đón nhận người khác.
Ở gia đình, Dapatơ thường vẫn phải giải thích cho vợ rằng đó là những
chuyện đồn đại do thiên hạ ghét tầng lớp quí tộc nói quá lên như vậy, chứ
không người đàn bà nào trong xã hội Tây Ban Nha lại mất đạo đức đến thế.
Nhưng lúc này, đứng trước Maria Cayettana, anh cũng thấy những lý lẽ bào
chữa cho nữ Công tước nhan sắc này không chắc chắn lắm. Vẻ đẹp kiều
diễm của nàng có sức hấp dẫn đến nỗi người ta tin tưởng rằng không một
người đàn ông nào có thể cầm lòng khỏi rung động.
Trái lại, đôi mắt xanh biếc của nàng, với cái nhìn thắng thắn chân thành
lại có vẻ tương phản với vẻ đẹp mặn mà sắc sảo. Phong độ bề ngoài của
Dapatơ có vẻ làm nàng đẹp lòng. Nàng không giấu giếm tình cảm ấy. Nàng
nói:
– Rất hân hạnh được đón tiếp quý ông đến thăm trang viên dòng họ
Anbơ. Tôi thật sơ suất không mời ông đến chơi sớm hơn. Tập luận văn của
ông bàn về phẩm cách con người, tôi đã đọc rất hứng thú.
– Thế ra lệnh Công nương đã đọc quyển sách nhỏ của tôi?
– Vâng. Tôi đã đọc tập Đoản thi của ông xuất bản trước đó và cả hai tập
bình luận văn học nữa. Tôi thường theo dõi sát tình hình sáng tác văn học
nghệ thuật ở Tây Ban Nha, đất nước như bị bỏ quên của chúng ta đấy.
Không dám tự khoe, nhưng chắc chắn tôi biết rõ những nhân tài đất nước
còn hơn cả Đức Hoàng thượng nữa kìa.
