NGŨ GIỚI
I.- MỞ ĐỀ
Con người là đối tượng của đạo Phật, bao nhiêu luật, bao nhiêu pháp môn, đức
Phật đều vì con người lập bày. Đem lại sự an vui hạnh phúc cho con người, là mục tiêu
chánh yếu của đạo Phật. Song quan niệm đạo Phật, không phải được nhiều của cải,
nhiều tình yêu v.v... là con người có hạnh phúc. Hạnh phúc là người sống biết tiết chế,
biết tôn trọng hạnh phúc của mọi người, biết thành thật thương mến nhau. Một dân tộc
văn minh là biết tôn trọng sanh mạng của nhau, tôn trọng những quyền tự do căn bản
của con người. Vì thế, ngũ giới là nền tảng căn bản đem lại hạnh phúc cho con người,
xây dựng con người sống đúng ý nghĩa văn minh của nhân loại. Ngũ giới là cơ bản đạo
đức của người Phật tử, khi bắt đầu bước chân trên con đường giác ngộ giải thoát.
Thiếu căn bản đạo đức này, dù chúng ta có nói đạo đức cao siêu đến đâu cũng là lối
nói rỗng. Sự tu hành thiết thực phải gầy dựng cơ bản trước, sau mới tiến lên những
bậc cao siêu. Đó là tầm quan trọng của ngũ giới.
II.- ĐỊNH NGHĨA
Ngũ giới là năm điều ngăn cấm do đức Phật chế ra, bảo các Phật tử phải tuân
hành theo. Sau khi qui y người ấy đã tự nhận là đệ tử Phật, để đủ tư cách một Phật tử
cần phải gìn giữ năm giới. Năm điều răn cấm này, Phật vì thương xót chúng sanh mà
chế ra, cốt khiến đời sống họ được an lành hạnh phúc. Gìn giữ năm giới này là vì
mình, không phải vì Phật. Hình thức năm giới:
1. Không sát sanh:
Không sát sanh nghĩa là không được giết hại mạng sống
của con người. Chúng ta tự quí sanh mạng của mình, vô lý lại sát hại sanh mạng kẻ
khác. Trên lẽ công bằng nhân đạo không cho phép chúng ta làm việc ấy. Nếu làm,
chúng ta đã trái lẽ công bằng thiếu lòng nhân đạo, đâu còn xứng đáng là đệ tử Phật.
Giết hại mạng sống người có ba: trực tiếp giết, xúi bảo người giết, tùy hỉ trong việc
giết hại. Phật tử không tự tay mình giết mạng người, không dùng miệng xúi bảo đốc
thúc kẻ khác giết, khi thấy họ giết hại nhau chỉ một bề thương xót không nên vui
thích. Đó là giữ giới không sát sanh. Nhưng suy luận rộng ra, chúng ta quí trọng
mạng sống, những con vật cũng quí trọng mạng sống, để lòng công bằng tràn đến các
loài vật, nếu không cần thiết, chúng ta cũng giảm bớt giết hại sanh mạng của chúng.
2. Không trộm cướp:
Của cải tài sản của chúng ta, không muốn ai xâm phạm
đến, của cải tài sản của người, chúng ta cũng không được giựt lấy hay lén lấy. Bởi
cướp giựt hay lén lấy của người là hành động trái nhân đạo, phạm luật pháp chánh
quyền, phải bị trừng phạt. Trộm cướp là do lòng tham lam ác độc, chỉ nghĩ lợi mình,
quên nỗi đau khổ của người, mất cả công bằng và nhân đạo, người Phật tử quyết định
không được làm.
3. Không tà dâm:
Người Phật tử có vợ chồng đôi bạn như mọi người thế gian
khác. Khi có đôi bạn rồi tuyệt đối không phạm đến sự trinh bạch của kẻ khác. Nếu phạm
thì mắc tội tà dâm. Bởi vì đây là hành động làm đau khổ cho gia đình mình và gia đình
người, tạo thành nguy cơ tán gia bại sản. Do một chút tình cảm riêng tư của mình, khiến
nhiều người khổ đau liên lụy, quả là thiếu lòng nhân. Để bảo đảm sự an ổn của gia đình
mình và hạnh phúc của gia đình người, Phật tử nhất định không phạm tà dâm.
