“Thiền sư Đạo Ngộ bảo đệ tử là Sùng Tín rằng:
-
Ngươi làm thị giả ta, ta sẽ chỉ tâm yếu cho ngươi.
Sùng
Tín
nhận làm thị giả, trải qua mấy năm mà không được chỉ dạy điều gì.
Sùng Tín thưa:
-
Từ ngày con vào đây đến giờ, chưa được Hòa thượng chỉ dạy tâm yếu.
Đạo Ngộ bảo:
-
Từ ngày ngươi vào đây đến nay, ta chưa từng chẳng chỉ dạy tâm yếu.
-
Chỉ dạy ở chỗ nào?
-
Ngươi dâng trà lên, ta vì ngươi tiếp. Ngươi bưng cơm đến, ta vì ngươi nhận.
Ngươi xá lui ra thì ta gật đầu. Chỗ nào chẳng chỉ dạy tâm yếu?
Sùng Tín cúi đầu suy nghĩ giây lâu.
Đạo Ngộ bảo:
-
Thấy thì thẳng đó liền thấy, suy nghĩ liền sai.
Ngay câu này, Sùng Tín khai ngộ.”
Đạo Ngộ nói Tâm yếu tức là Nam Tuyền nói Tâm bình thường. Trong mọi hành
động ăn cơm, mặc áo, tới lui qua lại của chúng ta đều biểu lộ tâm yếu đầy đủ. Chỉ đáng
tiếc, khi ăn chúng ta chẳng chịu ăn, lại nghĩ đến các việc này, khi mặc chẳng chịu mặc
lại suy các việc nọ. Chúng ta không thể sống được với tâm bình thường trong mọi hoạt
động của mình. Hằng bị vọng tưởng cuốn hút qua mọi lãnh vực hoạt động của nó. Do
đó cả ngày chúng ta mãi đuổi theo vọng tưởng, hết thứ này đến loại khác, không bao
giờ được dừng nghỉ.
Ở đây, Thiền sư Đạo Ngộ chỉ tâm yếu phát hiện nơi dâng trà, nhận cơm, gật
đầu..., thật là bình thường đơn giản. Tâm yếu hằng hiện hữu nơi mọi hoạt động của
chúng ta, mà chúng ta thông qua không chịu nhận. Bởi trong đầu óc chúng ta chứa dẫy
đầy các thứ quái tượng, hiếu kỳ thì làm sao nhận được cái bình thường đơn giản này.
Nói đến Tâm yếu, Đạo, Pháp thân..., chúng ta tưởng tượng phải là cái gì phi thường kỳ
đặc mới được. Đâu ngờ, nó lại là cái rất giản đơn bình dị. Ném phắt mọi vọng tưởng
cuồng loạn, chỉ sống với tâm thể an nhiên trong mọi hoạt động bình thường là, chúng
ta đạt đạo, ngộ tâm yếu. Các lượn sóng lặn hụp trên mặt biển là hiện tượng sanh diệt.
Khi mọi lượn sóng đều lặng yên, chỉ còn một mặt biển phẳng lì, thử hỏi cái gì là sanh
diệt? Có sóng nổi lên là có hình tướng sai biệt, khi sóng lặng hết tìm xem còn hình
tướng gì? Song đến đó không thể nói không có mặt biển. Tâm thể chúng ta cũng thế,
chỉ cần lặng hết mọi vọng tưởng thì thể tánh hiển bày. Thế nên vừa suy nghĩ là lấp mất
thể tánh rồi.
*
“Thiền sư Hoài Hải (Bá Trượng) theo hầu Mã Tổ đi dạo vườn, bỗng có bầy
chim bay qua. Mã Tổ hỏi:
-
Bay
đó là gì?
Hoài
Hải thưa:
-
Bầy vịt trời.
