Song
buổi đầu, người niệm Phật cần đầy đủ niềm tin vào lời giới thiệu của đức
Thích-ca, trông cậy hẳn vào cõi Cực Lạc của đức Phật A-di-đà, gá tâm nơi đó để gầy
dựng, lòng ưa chán. Không cần lý luận cõi Cực Lạc có hay không, chỉ tin quyết rằng
đức Phật Thích-ca không dối gạt ta, y theo lời Ngài dạy tu hành chắc chắn sẽ được lợi
ích lớn. Đủ lòng tin rồi, chuyên tâm trì niệm ngày đêm không lơi lỏng, chẳng kể ngày
giờ năm tháng, chỉ khi nào được nhất tâm mới thôi. Đồng thời đối duyên xúc cảnh
khéo phát nguyện hồi hướng về Cực Lạc, hành giả đầy đủ lòng tin (tín), chuyên tâm trì
niệm (hạnh), thường xuyên phát nguyện hồi hướng (nguyện) là đầy đủ điều kiện tu trì
pháp môn Trì danh niệm Phật.
Tuy nhiên, nhìn pháp môn tu nào, chúng ta phải nhìn thẳng cứu kính, đừng mắc
kẹt ở phương tiện. Vì phương tiện là tùy cơ, căn cơ chúng sanh có cao thấp sai biệt,
đức Phật vì lợi ích khắp quần sanh, nên lập cửa phương tiện có nhiều sai biệt. Chúng ta
đừng chấp vào trình độ mình để phê bình kẻ khác, cũng đừng vin khả năng kẻ khác trở
lại khinh rẻ mình. Phải biết căn cơ trình độ mình, chọn lấy pháp tu thích hợp với mình,
là người khôn ngoan nhất.
Phương pháp tu thiền
Tu
Thiền là lối tu hướng thẳng vào nội tâm, dẹp sạch vọng tưởng suy tính của
mình. Muốn dẹp sạch vọng tưởng cũng có chia phương tiện và cứu kính.
Phương tiện của Thiền là “dùng trí tuệ dẹp tình cảm”. Tức là nhìn thẳng vào sự
vật quan sát phân tích để thấy sự tạm bợ giả dối của chúng, khiến lòng lạnh nhạt không
còn phiền rộn say mê. Do đó, hành giả dụng công tu tập tâm để được an định.
Thiền có nhiều pháp khác nhau, có thiền ngoại đạo, thiền Phật giáo. Trong thiền
Phật giáo đại loại chia làm hai: Thiền đối trị và Thiền tuyệt đối.
Thiền đối trị:
Tùy theo sự đắm nhiễm của chúng sanh, Phật dạy phương pháp đối trị, như theo
bệnh cho thuốc. Nếu hành giả có bệnh gì nặng, vị Thiện tri thức phải biết rõ để chỉ dạy
pháp tu đối trị đúng bệnh. Song phải khéo ứng dụng phương tiện của Thiền, sự tu hành
mới mong đạt kết quả như nguyện.
Phương tiện của Thiền đối trị là, nhìn thẳng trên hình tướng sự vật thấy rõ nó
sanh diệt vô thường và biết thật do nhân duyên hòa hợp mà có. Dùng trí tuệ quán sát
vạn vật vô thường, duyên hợp, không có cái gì lâu bền và nguyên thể. Lòng đắm
nhiễm nhân đó từ từ lắng dịu. Tiếp sau, chúng ta mới ứng dụng lối tu đối trị.
Pháp
tu
đối trị có nhiều môn, hành giả nặng về bệnh gì thì dùng môn đó đối trị.
Như người nhiều vọng tưởng dùng “Sổ tức quán” đối trị, người nặng sắc dục dùng
“Bất tịnh quán” đối trị, người thường nóng giận dùng “Từ bi quán” đối trị, người quá
ngu si dùng “Giới phân biệt quán” đối trị v.v... Trong những phương pháp đối trị đều
dùng đề mục để tham cứu quán sát lâu ngày thuần thục tâm an định. Ở đây chỉ đơn cử
một pháp phổ thông nhất là “Sổ tức quán”.
Nếu người nhiều vọng tưởng nên tu pháp thiền “sổ tức”. Sổ tức là đếm hơi thở.
Đây là pháp tu thông dụng nhất trong giới tu thiền. Vì vọng tưởng là bệnh chung của
tất cả chúng sanh, muốn ngăn chận nó trước phải nhờ phương pháp đếm hơi thở. Hơn
nữa, người mới tập tu thiền trước phải điều hòa hơi thở, hơi thở là mạch sống thiết yếu
nhất của con người. Điều hòa được hơi thở là bước thành công đầu của sức khỏe và an
