tô thêm cho đậm nét khổ đau. Tránh gây khổ đau cho người tức là tránh tạo khổ cho
mình. Có ai ngu dại đến nỗi lấy dây tự trói, lấy roi tự đánh, để rồi kêu khóc thở than.
Mầm khổ đau không gieo thì cây khổ đau làm sao đâm chồi nảy lộc. Biết thế, chúng ta
dè dặt tối đa trong việc gieo nhân đau khổ. Dù một tội nhỏ, tránh được, chúng ta cũng
cố gắng tránh. Như trong Luật nói: “Giọt nước tuy nhỏ, rơi mãi cũng đầy chậu lớn.”
Người biết sợ tội là người sẽ khỏi tội. Chỉ có kẻ liều mạng xem thường tội lỗi, càng lún
sâu trong tội lỗi. Đã có tội lỗi là có khổ đau, như có hình thì có bóng, có tiếng thì có
vang. Người học đạo phải sáng suốt thấy rõ lý lẽ ấy, để không lầm, làm khổ mình khổ
người.
b) Làm phước
Hạnh phúc an vui là điều ai cũng ước mơ, mong mỏi. Người học đạo không ước
mơ mong mỏi suông, phải thực tế gầy dựng hạnh phúc cho người tức là gầy dựng hạnh
phúc cho mình. Hạnh phúc không thể ngẫu nhiên đến với chúng ta, mà do công phu
bồi đắp. Một hành động, một lời nói, một ý nhiệm mầu đem an vui lại cho người,
chính là gây dựng hạnh phúc cho ta. Trong cuộc đời tương phản, kẻ buông xả hết lại là
người được nhiều nhất. Ngược lại, người cố giữ gìn lại là người mất mát nhất. Tạo
hạnh phúc cho mình, không phải bo bo gìn giữ những cái gì của mình mà phải xả bỏ
cái của mình, tạo cho người an vui. Chúng ta làm cho trăm ngàn người an vui, quả
thực đã tạo trăm ngàn điều an vui cho chúng ta. Vì thế làm phước không bao giờ thấy
đủ, chúng ta làm mãi đến suốt đời, mà vẫn thấy chưa xong. Có một lần đức Phật đang
ngồi trong một tịnh xá, ở phòng khác ngài A-na-luật đang xỏ kim vá y, vì mắt không
tỏ, Ngài xỏ hoài mà chẳng được. Ngài buột miệng than: “Có ai mắt sáng làm phước xỏ
kim hộ tôi.” Đức Phật nghe, Ngài đi đến chỗ A-na-luật bảo: “A-na-luật! Đưa kim ta xỏ
hộ”. Thế Tôn đầy đủ vô lượng phước đức, mà còn mót từ cái phước xỏ kim. Thử hỏi
chúng ta là người gì mà không cố gắng làm phước? Phước càng to thì an vui càng lắm,
có thiệt thòi gì đâu mà không chịu làm!
V.- KẾT LUẬN
Tội phước là điều thực tế trên cõi nhân gian. Cổ động khuyến khích người tránh
tội là hành động giảm thiểu khổ đau cho nhân loại. Tán thán ca ngợi làm phước là
mang lại hạnh phúc an vui cho chúng sanh. Lý đáng mọi người chúng ta đều tận lực
làm điều này. Vô lý những kẻ đã không làm, lại công kích người khác làm. Còn ai
không xót xa khi thấy con người sát phạt con người. Người có lương tâm, đầy lòng
trắc ẩn không thể ngó lơ trước huynh đệ tương tàn. Cho nên tránh tội làm phước là
điều mỗi con người chúng ta phải ứng dụng. Biết tội phước là cội nguồn của đạo đức.
Song chúng ta đừng bị phỉnh gạt bằng những tội phước rỗng. Tội là cấy mầm đau khổ
nơi con người, phước là gieo hạt hạnh phúc cho chúng sanh. Thực tế như vậy, không
phải việc huyễn hoặc viễn vông.
