mình đã nhiều lần khẩn khoản đề nghị đánh chiếm Bắc kỳ,
Dupré nói đến cuộc thám hiểm của Dupuis, mà thắng lợi đã tạo nên
một làn sóng quan tâm, ngày càng phát triển trong các giới thương
nhân nước ngoài ở Hồng Kông; ông ta viết:
“… Có nhiều thư thỉnh cầu gửi cho chánh phủ Hồng Kông đề
nghị chiếm lấy một địa điểm trên bờ biển Bắc kỳ, với lý do là
trước đây người Anh đã có một cơ sở đặt tại đó.
Giới thương nghiệp Đức vẫn rình mò mọi cơ hội để mở rộng địa
bàn hoạt động của mình, nhất định không khỏi báo cáo cho
chánh phủ họ hay về sự phát hiện ra con đường giao thông tự
nhiên và thuận lợi từ biển lên Vân Nam”.
Sau cùng, cả các nhà chức trách Trung Quốc tại Vân Nam cũng
đặc biệt chú đến những lợi ích to lớn mà con đường lưu thông mới
mẻ và tương đối dễ dàng này sẽ làm tăng thêm giá trị những sản vật
vốn rất phong phú của đất nước; họ dự định phái một đoàn viễn
chinh vũ trang để chiếm lấy quyền tự do sử dụng…
“Mặt khác, chắc ngài cũng biết rằng chánh phủ An Nam đã
hai lần gửi thư cho tôi yêu cầu tôi can thiệp để buộc ông
Dupuis rời khỏi Bắc kỳ. Quả tình, sự có mặt của ông ta tại Bắc
kỳ là trái với những điều khoản của hiệp ước. Vả lại trong thời
kỳ này, vì không biết những thủ đoạn hai mặt của các quan
chức An Nam thường sử dụng trong các mối quan hệ của họ với
ông Dupuis, tôi đã viết thư yêu cầu ông ta rời bỏ địa điểm mà
ông ta không có quyền cư trú. Thông báo này của tôi đến tay
ông ta qua trung gian chánh phủ An Nam chuyển đạt. Tôi đã
báo trước ông Millot và ông Millot quả quyết với tôi rằng,
ông Dupuis sẽ không thể tuân lệnh được và bắt buộc phải ở lại
Hà Nội, do tình hình buôn bán của ông ta hiện nay”.
