mừng Trung Quốc. Dựa theo báo cáo của tổng đốc Lưỡng Quảng,
Bắc Kinh khuyên Tự Đức đừng.
Tự Đức vẫn duy trì ý định, năm sau lại báo cho tổng đốc Quảng
Tây biết đã đến lúc mang cống vật, bốn năm một lần, sang tặng
Hoàng đế Trung Quốc và hỏi xem lúc nào sứ đoàn Việt Nam có thể
được đón. Được sự đồng ý của Bắc Kinh, một sứ đoàn Việt Nam do
Bùi Văn Di dẫn đầu qua biên giới Trung Quốc ngày 18/9/1876 tại ải
Nam Quan
. Sứ đoàn đến Bắc Kinh đầu năm 1877 và ra về vào
cuối năm.
Cử chỉ này hoàn toàn phù hợp với Hiệp ước 1874, nhưng nhà chức
trách Pháp cho là một “hành động xảo quyệt” và sẽ là một trong
những duyên cớ mà họ sẽ viện ra năm 1882, để tiến hành một hành
động bạo lực nữa chống lại nền độc lập Việt Nam. Cử chỉ này nhân
dân Việt Nam không tán thành.
Được tin có một sứ bộ Việt Nam phái sang Bắc Kinh, ngày
20/9/1876, lãnh sự Pháp tại Hà Nội, Kergaradec, viết thư cho Đô
đốc Duperré, thống đốc Nam kỳ, lưu ý ông về vấn đề nghiêm
trọng này và tỏ ra lo sợ rằng:
“... vì đây là phái bộ đầu tiên của Việt Nam cử sang Bắc Kinh
từ khi ký Hiệp ước 1874, cho nên cách xử trí, dù đúng hay sai,
của sứ thần có thể, sau này, coi như những tiền lệ.”
Đô đốc Duperré chuyển thư này cho ông đại sứ đặc mệnh toàn
quyền Pháp tại Bắc Kinh, Tử tước Brenier de Montmorand và nói
thêm trong bức thư của ông, ngày 28/10/1876:
“… Ông De Kergaradec nêu lên một vấn đề nghiêm trọng,
vấn đề những mối quan hệ mới sẽ tồn tại giữa Việt Nam và
Trung Quốc.
