một đa số những công chức ăn lương ngân sách, tự giải quyết
lấy những khoản chi cần chi và tự quyết định lấy những
khoản thuế cần thu.”
Nói về vị đại biểu và các cử tri, Doumer viết tiếp: “… Để làm
chủ được cả bộ máy cai trị và hành chánh, chỉ cần có từ 700-800 cử
tri trung thành để đảm bảo có đa số người ta đã có. Người ta nắm
chắc từng cử tri; người ta đưa họ ghép vào khuôn khổ, đây đó của
vài ba người làm gì cũng được. Người ta tự bảo đảm tương lai bằng
cách chú ý chọn người làm việc trong bộ máy hành chánh, tức cũng
chính là những người của cử tri đoàn. Một nhóm cử tri có kỷ luật trật
tự, không bao giờ chia rẽ nhau, được cầm tay khép vào hàng ngũ,
qua trung gian của năm, hoặc sáu ông lãnh đạo mà lúc nào thấy
cần là truyền xuống vài câu khẩu hiệu luôn luôn được hưởng
ứ
ng: đó là nhóm người da đen của Ấn Độ. Những người Ấn Độ tại
các cơ sở chúng ta ở vịnh Bengale không nằm dưới sự quản lý của
luật lệ nước Pháp, nhưng họ vẫn là những người Pháp như ai; họ vẫn
là công dân và cử tri. Những người Ấn Độ Hindous này không
những được bảo vệ tính mạng và tài sản, mà còn được chiều chuộng
nâng niu. Họ đại diện cho cái hạt nhân bền vững của phe cánh, cho
số ‘khách hàng của ông Blanchy’ (đại biểu quốc hội). (…)
Với một đội ngũ nhân viên thuế quan, các nhân viên thành phố
Sài Gòn và đội quân Ấn Độ Hindous, đảng đã được tổ chức. Ông
Blanchy chắc chắn là được đa số ở tất cả các hòm phiếu. Việc
này sắp đặt hoàn hảo.
“Hội đồng Thuộc địa săn sóc đến các cử tri công chức của
mình, nhưng không quên săn sóc đến chính bản thân họ. Có
những thời điểm mà tất cả các ông ủy viên hội đồng, chẳng
trừ ai, đều lần lượt là đối tượng một cuộc bỏ phiếu của Hội
đồng, được Hội đồng cung ứng cho bao nhiêu món lợi vô giá.
