hoặc chiến tranh, tức là chấp nhận chết chóc của bao nhiêu người
và đau khổ cho bao nhiêu gia đình; hoặc ký kết hòa bình, tức là kích
thích thêm tham vọng không đáy của nước Pháp. Cho nên nhà vua chỉ
còn có một cách là kêu gọi Trung Quốc giúp đỡ để thắng được nước
Pháp mà không phải đụng đến binh đao, bằng cách ủng hộ Việt
Nam trong hiện tại và có những biện pháp thích ứng để đảm bảo
tương lai. Về điểm này, điều Tự Đức muốn là phục hưng lại Việt
Nam trên con đường hùng cường phồn thịnh. Chính là vì muốn đi
theo hướng này mà Việt Nam đã ký kết hiệp ước thương mại với Tây
Ban Nha. Tây Ban Nha không dám đem ra thực thi “vì sợ nước Pháp”.
Tự Đức yêu cầu Trung Quốc tuyển dụng và gửi đến cho mình
những kỹ thuật viên ngoại quốc (có lẽ là kỹ thuật viên nước Mỹ),
những huấn luyện viên quân sự và những thiết bị và vật liệu cần
thiết để chế tạo vũ khí và đóng tàu biển tại Quảng Nam, Hải Phòng
và Hải Dương. Nếu những dự án này tỏ ra khó mà thực hiện được, Tự
Đức yêu cầu chánh phủ Trung Quốc vui lòng nhận người Việt Nam
vào các công trường và xưởng đóng tàu của mình và dạy cho họ những
kỹ thuật hiện đại. Tự Đức còn yêu cầu Trung Quốc thuyết phục kín
đáo những nước không có ý đồ đế quốc chủ nghĩa gửi đại diện của
họ sang Việt Nam để điều đình và ký những hiệp định thương mại và
đặt các lãnh sự quán tại những cảng đã mở cửa. Nhà vua hy vọng có
thể bằng cách đó, dung hòa được các hoạt động của Pháp tại Việt
Nam.
Trong bức thư mật thứ hai, Tự Đức giãi bày với Lý Hồng Chương
về cuộc hội kiến của mình với Đương (Đường!?) Cảnh Tùng.
Là một Trưởng phòng công vụ, có lẽ ngán cảnh sống cô đơn điệu
và không tương lai của một công chức cấp bậc không lấy gì làm cao
mặc dầu đã đậu bằng tiến sĩ cách đây hơn mười năm, Đương Cảnh
Tùng đã trình bày với chánh phủ những ý kiến của mình về vấn
đề Việt Nam và tình nguyện đứng ra thuyết phục quân Cờ đen hoạt
