bắt tay vào quá nhiều công việc cùng một lúc và toan hòng cùng
một lúc giải quyết đẹp đẽ những vấn đề Tunisie, Madagascar và
Việt Nam.
Ông đại sứ giải thích cho Bismarck rằng: Sự trùng hợp của những
khó khăn do ba vấn đề kia gây ra không nằm trong ý muốn chủ
quan của chánh phủ nước Pháp cũng không phải là hậu quả của một
hệ thống. Đúng hơn, nó là kết quả đáng tiếc của tình trạng bất ổn
định về Nội các. Những nội các nào cảm thấy tương lai của mình
không được bảo đảm đều sẵn sàng tìm cách lẩn tránh hơn là giải
quyết những vấn đề và dồn mọi trách nhiệm lại cho người sau họ.
Và như vậy, một ngày kia, người ta thấy mình bị dồn vào ngõ cụt và
đứng trước một món “nợ truyền kiếp” những khó khăn không
thanh toán kịp thời. Cái đa số mà chánh phủ ông vừa đạt được chứng
tỏ sự tình đang có hướng thay đổi và trong Hạ viện có nhiều nhân vật
phái bảo thủ biết điều đang sẵn sàng, từ đây, khước bỏ cái hệ
thống chính trị tai hại, quen đặt việc điều hành tốt công việc
quốc gia xuống cái thú vui lật đổ nội các. Sau đó, ông thủ tướng Đức
còn lưu ý ông đại sứ rằng: cái hệ thống đúng nhất nên thực hiện
theo ý ông là thẳng thắn xin Quốc hội cấp cho một số kinh phí
không quá nhiều nhưng đủ để gửi sang tại chỗ số quân cần thiết
mà tình hình thực tế đang yêu cầu, như vậy nó cho phép đáp ứng
được mọi nhu cầu về quân số. Theo ý ông, muốn hành quân kết
quả ở Bắc kỳ cần phải có 15.000 người.
Sau những buổi hội đàm với Bismarck, Courcel có cảm giác rằng
qua cuộc nói chuyện, ông thủ tướng Đức tỏ ra một tinh thần nhân
hậu rộng rãi đối với chánh phủ Pháp và một nguyện vọng thiết tha
muốn gạt bỏ hết những nguyên nhân bất bình đả kích lẫn nhau
giữa nước Pháp và nước Đức nhân những điều rắc rối xảy ra xung
quanh vấn đề Việt Nam. Ông nhận xét rằng: Không một lúc nào
Bismarck tỏ ra có một thoáng ý nghĩ muốn dẫn nước Pháp vào một
