- 5 -
Đại Đường Tây Vực Ký
chúng tôi vẫn chưa đọc được một bản nào mô tả tỉ mĩ như thế. Gần đây
chúng tôi có đọc được quyển “Đường Tam Tạng Thỉnh Kinh” của nhà
văn Võ Đình Cường tái bản lần thứ 3 năm 2000 thì mới biết ngày 7 tháng
5 năm 1960, ông đã cho xuất bản cuốn “Huyền Trang”, nhưng lúc ấy tại
quê nhà tôi chưa có cơ duyên đọc đến. Căn cứ theo lời tựa lần thứ nhất
xuất bản vào năm 1960, được biết rằng nhà văn Võ Đình Cường dùng
tài liệu của Học giả Lương Khải Siêu người Trung Hoa soạn và nhờ Cố
Hòa Thượng Thích Thiện Siêu, Cố Hòa Thượng Thích Trí Thủ dịch tài
liệu ấy ra tiếng Việt; nhưng phần mình, nhà văn không cho biết ông đã
căn cứ vào tài liệu nào để viết. Dĩ nhiên phải có tài liệu chính trong tay,
ông mới hoàn thành tác phẩm ấy được. Vì đây là một nhân vật lịch sử
chứ không phải Dã sử hoặc Huyền sử, cho nên chúng ta phải làm sáng
danh điều nầy.
Nhân nghiên cứu để viết lời tựa cho quyển sách quan trọng nầy,
chúng tôi mới thấy bài dịch của lời tựa Vua Đường Thái Tông đã viết
vào năm 648 gồm 780 chữ mà Ngài Trí Thủ và Ngài Thiện Siêu đã dịch
ra tiếng Việt thật tuyệt vời. Nay chúng tôi xin trích đăng lại cho đủ ba lời
tựa cho phần đầu của dịch phẩm nầy.
Trong chương 5, phần XVI về việc phiên dịch Kinh Điển, nhà văn Võ
Đình Cường viết như sau:
“Mùa thu năm sau, phụng mệnh Vua Thái Tông, Ngài thuật cho một
đệ tử là Biện Cơ chép lại cuộc Tây Du của Ngài trong 17 năm trải qua 138
nước một cách tường tận.....”
Ở đây có thể phân tích một vài việc như sau: Có một điều chúng tôi
thắc mắc là: “Ngài Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang phụng chiếu dịch”
quyển nầy. Tại sao Ngài phải dịch? Lẽ ra phải nói là Ngài soạn mới
đúng. Khi viết lại chắc Ngài phải viết bằng chữ Hán, nghĩa là đi đến đâu
ngài chép đến đó. Chứ sau 17 năm về lại Trung Quốc làm sao nhớ hết
mà kể lại cho ngài Biện Cơ soạn lại? Và một điều khó hiểu nữa - Không
lẽ Ngài viết bằng chữ Phạn? - Chắc chắn là không. Vì tiếng mẹ đẻ của
Ngài là tiếng Trung Hoa, khi qua đó Ngài đã 33 tuổi, trong khi tiếng
Phạn chưa giỏi thì phải lấy tiếng mẹ đẻ làm chuẩn vậy.
Thứ nữa ở trong Đại Tạng Kinh, Phần tựa thứ nhất cho biết Ngài đã
đi 110 nước; trong khi đó ông Võ Đình Cường bảo đi đến 138 nước và
ngay cả trong lời tựa thứ 2 trong Đại Đường Tây Vức Ký của Thượng
Thơ Tả Bộc Xạ Yến Quốc Công Trương Thuyết có ghi là: Lời tựa của Tam
Tạng Thánh Giáo do Vua Đường Thái Tông viết chỉ có 780 chữ” mà ông
Võ đã viết là 781 chữ. Điều đó cũng dễ hiểu thôi vì ông cũng có nhận
định rằng: “Ông Lương Khải Siêu bảo rằng Ngài Huyền Trang sang Ấn
