- 88 -
Đại Đường Tây Vực Ký
quanh, lấy nước từ sông Hằng vào và là cửa ngõ của năm nước Ấn Độ.
Sông nầy tức là sông sanh Phước diệt tội. những người ở xa thường hay
đến đây hơn trăm ngàn người để tắm rửa. Các vị vua có tâm từ thường
hay tạo những ngôi nhà từ thiện để chứa thuốc men, bố thí chu cấp cho
những người cô độc. Từ phía bắc, đi hơn ba trăm dặm, đến nước Bàng
La Hấp Ma Phổ Ma.
Nước Bàng La Hấp Ma Phổ La chu vi hơn 4000 dặm, núi non bao
bọc bốn bề. Đô thành hơn 20 dặm. Người ở đây cũng như nhà cửa rất
giàu có. Đất đai dùng để cày cấy và trồng trọt. Nơi nầy sản xuất đá thủy
tinh. Khí hậu ít lạnh, gió mưa điều hòa. Phong tục thuần hậu. Tuy nghề
nghiệp nhẹ nhưng nhiều lợi tức. Tánh tình cộc cằn, cả tà lẫn chánh đều
tin. Có năm ngôi Già Lam, nhưng ít Tăng Sĩ. Có hơn mười ngôi đền thờ.
Ngoại đạo sống chen chúc với nhau. Biên giới phía bắc giáp núi Hy Mã
Lạp Sơn. Ở trong đó có nước Tô Phạt Sắc Nô Cô Đản La, nơi đây sản xuất
vàng rất nổi tiếng. Đông Tây dài. Nam Bắc hẹp, tức là nước Đông Nữ, chỉ
có những người đàn bà trị quốc cũng như làm Vua. Họ chẳng biết chánh
sự là gì. Còn đàn ông chỉ lo làm ruộng. Đất đai trồng nhiều lúa mạch, có
nhiều gia súc như bò, ngựa. Khí hậu lạnh lẽo. Nhân tình thô bạo. Phía
đông giáp với nước Thố Phan, Phía bắc giáp với nước Vu Điền. Phía tây
giáp với nước Tam Ba Ha. Từ Vị Đệ Phổ La đi xuống phía Đông Nam
hơn 400 dặm gặp nước Cù Tỳ Sương Na.
Nước Cù Tỳ Sương Na chu vi hơn 2000 dặm. Đô thành hơn 14.5 dặm.
Dân cư ở nơi đó thuần hậu. Chung quanh bao bọc bởi núi cao. Rừng, núi
và hồ ao liên tục với nhau. Khí hậu và đất đai cũng giống như nước Vị
Đệ Bổ La. Phong tục thuần chất, thích học hỏi, ưa làm phước. Đa phần
tu theo Ngoại Đạo, cầu cho hiện tại được an vui. Có hai ngôi Già Lam và
hơn 100 Tăng Sĩ, phần lớn tu theo phái Tiểu Thừa. Có hơn 30 ngôi đền
thờ. Những ngoại đạo sống chen chúc với nhau.
Có một ngôi Già Lam ở ngoài thành lớn, trong đó có Bảo Tháp, do
Vua A Dục xây dựng nên, cao hơn hai trăm thước. Như Lai ngày xưa tại
đây, mỗi tháng giảng Pháp một lần. Bên cạnh đó có di tích của bốn vị
Phật quá khứ tọa thiền và kinh hành. Nơi đây cũng có hai cái Tháp thờ
tóc và móng tay của Như Lai, mỗi tháp cao một trượng. Từ đây đi qua
phía đông nam hơn 400 dặm, đến nước Ác Ê Chế Đản La.
Nước Ác Ê Chế Đản La chu vi hơn 3000 dặm. Đô thành 17.8 dặm. Nơi
nầy hiểm trở. Họ trồng lúa mạch, có nhiều rừng và suối. Khí hậu ôn hòa.
Phong tục thuần chất, ngoan đạo, ham học, nhiều tài biết rộng. Có mười
ngôi Già Lam và hơn 1000 Tăng Sĩ tu theo phái Chánh Lượng Bộ, thuộc
Tiểu Thừa. Có 9 ngôi đền thờ và hơn 300 ngoại đạo. Họ tu theo Tự Tại
Thiên và bôi tro vào mình.
