Khi nói chuyện với họ, ông ta thường nhìn họ bằng con mắt liếc ngang,
đồng thời tì mạnh một bên má vào cái cổ áo trắng cứng đơ, hay đột nhiên
chiếu rọi vào họ một cái nhìn sáng sủa và bất động, nhưng chẳng nói chẳng
rằng, chỉ có toàn bộ da đầu dưới tóc giần giật. Thậm chí ông ta phát âm
chệch tiếng đi chẳng hạn, ông ta không nói: " Cảm ơn, Paven Vaxilits" hay
" Xin mời lại đây, Mikhailô Ivanưts", mà nói "cớm ân, Panlơ Axilits", hay
"Xơn mài lại đơi, Mikhan Vanưts". Với những người thuộc các tầng lớp
dưới của xã hội, ông ta đối xử càng lạ lùng hơn: ông ta hoàn toàn không
nhìn họ, và trước khi nói cho họ biết ý muốn của mình hay ra lệnh, ông ta
nhắc lại mấy lần liền, vẻ lo ngại và tư lự: "Anh tên là gì?... Anh tên là gì?"
Ông ta nhấn mạnh tiếng "là gì" một cách gay gắt khác thường, còn những
tiếng khác thì ông ta nói rất nhanh, khiến cho toàn bộ giọng nói của ông ta
khá giống với tiếng kêu của con cun cút đực. Ông ta lúc nào cũng bận rộn
và keo kiệt ghê gớm, nhưng vẫn là một ông chủ tồi: người được ông ta chọn
làm người quản lý là một gã Tiểu Nga, nguyên là tào trưởng kỵ binh, một
kẻ đần độn lạ thường. Tuy nhiên, trong việc quản lý kinh tế nông nghiệp
chưa có ai trong chúng ta đã ăn đứt được một ông quan to ở Petecxbua: ông
quan này sau khi xem tờ trình của viên quản lý, thấy nói rằng các nhà sấy
lúa bó của ông ta thường hay bị cháy, vì thế hại mất nhiều lúa, ông ta liền ra
một lệnh hết sức nghiêm khắc: từ nay trở đi, cho đến khi lửa tắt hẳn, không
được mang lúa bó vào nhà sấy. Cũng chính ông quan ấy đã toan cho trồng
thuốc phiện trên tất cả đồng ruộng của mình, có lẽ là do sự tính toán rất đơn
giản: thuốc phiện đắt hơn lúa mạch, vì vậy trồng cây thuốc phiện có lợi
hơn. Chính ông ra lệnh cho những người đàn bà nông nô dưới quyền mình
phải đội kôkôsnic (
[84]
) làm theo mẫu từ Pêtecxbua gửi về. Thực tế, cho
đến nay, trong các khu vực đất đai của ông ta, phụ nữ nông dân vẫn đội
kôkôsnic ...có điều là đội ngoài kiska (
[85]
)... Nhưng ta hãy trở lại với
Viatsêxlap Inlarinôvits. Viatsêxlap Inlarinôvits rất háo sắc, và hễ gặp một
người đẹp trên đường phố thị trấn hạt nhà là ông ta lập tức bám theo, nhưng
liền ngay đó ông ta bắt đầu đi khập khiễng, đấy là điều rất đáng chú ý. Ông
