BÚT KÝ NGƯỜI ĐI SĂN - Trang 321

Ông không từ một cách chơi ngông nào cả. Trong số những sáng kiến kỳ
quặc khác, có lần ông ta cho đóng một chiếc xe ngựa gia đình theo ý riêng
của mình, chiếc xe lớn đến nỗi mặc dù tất cả số ngựa của nông dân trong
làng cùng với chủ của chúng đã được huy động đến và đã đồng tâm gắng
sức phục vụ nhưng vừa gặp phải cái dốc đầu tiên, xe đã đổ kềnh và vỡ tan.
Êrêmây Lukits (bố Pantêlây tên là Êrêmây Lukits) ra lệnh dựng đài kỷ niệm
trên sườn dốc, nhưng tuyệt nhiên không thể lấy thế làm bối rối. Ông ta còn
nảy ra ý định xây nhà thờ, dĩ nhiên là tự làm lấy, không cần đến kỹ sư kiến
trúc. Ông ta phá hết một khu rừng, để lấy củi nung gạch, đặt xong một cái
nền to đến nỗi có thể dùng làm móng xây nhà thờ lớn của tỉnh, dựng xong
tường và bắt đầu làm mái vòm: vòm đổ. Ông ta lại làm, mái lại sụp: ông ta
làm lần thứ ba, mái lại đổ sụp lần thứ ba. Êrêmây Lukits của tôi nghĩ ngợi:
không ổn...có kẻ dùng pháp thuật trù ếm đây và đột nhiên ông ta ra lệnh
đánh đòn tất cả các bà già trong làng. Các bà già đã bị đánh đòn, nhưng vẫn
không dựng được mái vòm. Ông ta bắt đầu cho cất lại tất cả nhà ở của nông
dân theo qui hoạch mới; và mọi việc đều do sự trù tính kinh tế. Ông ta bố trí
cứ ba nhà tạo thành một hình tam giác, ở chính giữa hình tam giác đó có
dựng một cây cột treo một chuồng sáo sơn màu và một lá cờ. Hầu như ngày
nào ông ta cũng bày ra một trò mới: khi thì nấu xúp bằng lá ngưu bàng, khi
thì cắt đuôi ngựa làm mũ cát két cho các gia nô, khi thì định dùng tầm ma
thay lanh, khi thì định nuôi lợn bằng nấm...
Nhưng ông ta không chỉ bày ra những trò lạ trong việc làm ăn: ông ta còn
chăm lo đến phúc lợi của nông dân nữa. Có lần, ông ta xem báo "Tin tức
Matxcơva" và đọc được một bài viết về lợi ích của đạo đức trong đời sống
nông dân. Tác giả là một địa chủ ở Kharkốp. Thế là hôm sau, ông ta ra lệnh:
tất cả nông dân phải lập tức học thuộc lòng bài của ông địa chủ Kharkôp.
Nông dân học thuộc bài báo. Ông chủ hỏi họ: họ có hiểu bài đó viết gì
không? Người quản lý trả lời: hiểu quá đi chứ ạ! Cũng vào khoảng thời
gian ấy, để duy trì trật tự và tiện cho việc trù tính kinh tế, ông ta bắt tất cả
nông nô của mình phải đánh số và mỗi người phải khâu số hiệu của mình