chứng minh tính chất thiêng liêng của kinh Vệ-đà
44
bằng cách thừa nhận chỉ
riêng mình là có đặc quyền đọc kinh ấy!
Phải, - H. nói, - “vấn đề là công việc nghiên cứu khoa học”. Nhưng, mọi
công trình nghiên cứu nào mâu thuẫn với đạo Cơ Đốc thì “dừng lại nửa đường”,
hoặc “đi theo con đường sai lầm”. Có thể nào giảm nhẹ việc lập luận cho mình
hơn thế nữa?
Công việc nghiên cứu khoa học, nếu như nó chỉ “làm cho mình sáng tỏ cái
nội dung của những thành tựu mà nó đã đạt được, sẽ không bao giờ mâu thuẫn
với những chân lý của đạo Cơ Đốc”, - nhưng đồng thời nhà nước lại phải chăm lo
sao cho sự "sáng tỏ"
đó không thể thực hiện được, bởi vì việc nghiên cứu không được bắt sự trình bày
của mình thích ứng với trình độ hiểu biết của quần chúng đông đảo, tức là không
bao giờ được trở nên dễ hiểu và sáng tỏ đối với bản thân mình! Ngay cả khi mà
trên tất cả các báo của chế độ quân chủ, những nhà nghiên cứu xa lạ với khoa học
có bôi nhọ khoa học, thì khoa học cũng phải giữ thái độ khiêm tốn và lặng thịnh.
Theo ông ta, đạo Cơ Đốc loại trừ khả năng có “bất kỳ một sự suy đồi mới
nào”, nhưng cảnh sát phải theo dõi không để cho những nhà báo triết lý dẫn tới
sự suy đồi đó, - cần phải theo dõi điều đó một cách hết sức nghiêm khắc. Trong
quá trình đấu tranh chống lại chân lý, bản thân sự lầm lạc tự nó vạch trần nó, và
vì vậy không cần thiết phải dùng sức mạnh bên ngoài để đàn áp nó; nhưng nhà
nước phải giúp cho chân lý tiến hành cuộc đấu tranh đó được dễ dàng hơn bằng
cách tước của những kẻ bảo vệ những sự “lầm lạc” nếu không phải là sự tự do
bên trong mà nhà nước không thể tước đoạt được của họ, thì cũng tước điều kiện
cần thiết của tự do ấy, tức là khả năng tồn tại của nó !
Đạo Cơ Đốc tin chắc vào thắng lợi của mình, nhưng theo ý kiến của H., nó
không tin chắc tới mức như thế rằng có thể coi thường sự giúp đỡ của cảnh sát.
Nếu ngay từ đầu, tất cả những gì mâu thuẫn với lòng tin của các vị, cũng vì
chỉ một điểm đó mà đã là một sự lầm lạc rồi và cần được coi như là sự lầm lạc,
thế thì tham vọng của các vị có gì khác với tham vọng của các người theo đạo
Ma-hô-mét, với tham vọng của mọi tôn giáo khác? Phải chăng, muốn khỏi rơi
vào tình trạng mâu thuẫn với những luận điểm cơ bản của giáo lý, thì triết học
phải có những nguyên lý đặc biệt, đối với từng nước, phù hợp với châm ngôn:
