người nghèo; các trẻ em này vào rừng hái quả, kiếm chút ít gì đó cho bố mẹ của
chúng; điều này đã được những người chiếm hữu cho phép từ những thời kỳ xa
xưa và như vậy, quyền tập quán cho trẻ em đã nẩy sinh. Sự kiện nêu ra đã bị bác
bỏ rằng lời nhận xét của một đại biểu khác, theo lời vị đại biểu sau này thì “trong
quận của ông ta, những trái cây ấy đã trở thành đối tượng buôn bán, và được gửi
hàng thùng sang Hà Lan”.
Thật vậy, trong một địa phương, người ta đã đi tới chỗ biến quyền tập quán
của người nghèo thành độc quyền của người giầu. Đây là bằng chứng đầy đủ cho
các vị thấy rằng có thể độc chiếm tài sản công cộng và từ đó dĩ nhiên đi đến kết
luận là tài sản công cộng phải bị độc chiếm. Bản chất của đối tượng đòi hỏi sự
độc chiếm, bởi vì lợi ích của chế độ tư hữu đã nghĩ ra được sự độc chiếm đó. Tư
tưởng xuất hiện trong đầu óc của một số con buôn tham lam ngày nay không gây
ra một sự phản đối nào, nếu như nó có thể buộc người đi nhặt củi mang lại điều
lợi cho chế độ sở hữu Tơ-tông cổ xa.
Nhà lập pháp khôn ngoan ngăn ngừa sự phạm tội để khỏi phải trừng phạt nó.
Nhưng nhà lập pháp sẽ làm việc này không phải bằng cách hạn chế phạm vi của
quyền, mà bằng cách là trong mỗi nguyện vọng về quyền, thủ tiêu mặt tiêu cực
của nó sau khi đã đem lại cho quyền một phạm vi hoạt động tích cực. Đối với các
thành viên của một giai cấp, nhà lập pháp không tự hạn chế ở chỗ xóa bỏ tất cả
những gì không cho họ có khả năng đi lên tới nấc cao hơn của lĩnh vực quyền,
mà dành cho bản thân giai cấp đó một khả năng hiện thực để sử dụng các quyền
của mình. Nhưng nếu như nhà nước chưa đủ nhân đạo, giầu có và độ lượng để
làm việc đó, thì chí ít, nghĩa vụ không thể thiếu được của nhà lập pháp là không
biến cái gì có tính chất một sự sai lầm và chỉ do hoàn cảnh gây ra, thành sự phạm
tội. Với tinh thần nhân đạo hết sức cao cả, nhà lập pháp phải sữa chữa tất cả
những điều đó, coi như là một sự lộn xộn trong xã hội, và nếu trừng phạt những
sai lầm đó như là những tội phạm chống xã hội, thì thật là một sự bất công hết
sức lớn. Trong trường hợp ngược lại, nhà lập pháp sẽ đấu tranh chống lại những
động cơ xã hội mà cho rằng mình đấu tranh chống lại hình thức phản xã hội của
chúng. Nói tóm lại, việc tuân thủ những quyền tập quán của nhân dân, - ở nơi nào
những quyền này bị đàn áp, - có thể chỉ được xem như là sự vi phạm giản đơn đối
với những quy định của cảnh sát, nhưng tuyệt nhiên không thể bị trừng phạt như
là tội phạm. Sự trừng phạt của cảnh sát là phương tiện chống lại một hành động
mà hoàn cảnh làm cho nó mang tính chất một sự vi phạm trật tự bên ngoài, nhưng
