Khi tác phẩ củ Stơrau-xơ- cuố "Cuộ đ?i củ Giê-xu" - và danh tiếg củ tác phẩ
này đ vư?t qua eo biể, thì không mộ ngườ đ?ng đ?n nào lạ dám dịh tác phẩ đ,
không mộ nhà xuấ bả nổ tiếg nào lạ dám in nó. Cuố cùng, mộ lecturer xã hộ
chủnghĩ nào đ (không có từĐ?c nào đ? diễ đ?t cái thuậ ngữchuyên môn cổđ?ng
này), tứ là mộ ngư?i có đ?a vịxã hộ không thượg lưu nhấ đ dịh tác phẩ đ, mộ
chủxư?ng in nhỏ mộ ngư?i xã hộ chủnghĩ, đ in nó thành nhữg tậ riêng, mỗ tậ giá
mộ pen-ni, và công nhân ởMan-se-xtơ Bớ-minh-hêm và Luân Đn đ là đ?c giảduy
nhấ củ Stơrau-xơởAnh.
Song le, nế nhưcó đ?ng nào trong hai đ?ng - mà bộphậ có họ thứ trong ngườ
Anh chia thành - đng đ?ợ coi trọg, thì đ là đ?ng To-ri.
Theo đề kiệ xã hộ
củ Anh,
bả thân đ?ng Vích là phía quan
tâm quá nhiề
nên không
thể
có sự
phán xét vô tư;
công nghiệ, cái trung tâm ấ củ xã hộ Anh, đng nằ trong tay đ?ng Vích và làm
giàu cho nó; nó coi công nghiệ là không có gì đng chê trách và coi việ phát triể
công nghiệ là mụ tiêu duy nhấ củ toàn bộcông việ lậ pháp, bở vì công nghiệ đ đm
lạ cho nó sựgiàu có và quyề lự. Ngư?c lạ, đ?ng To-ri mà sựhùng mạh và chuyên
quyề bịcông nghiệ phá hoạ, mà nhữg nguyên tắ bịcông nghiệ làm cho rung
chuyể, thì lạ că ghét công nghiệ, và nhiề lắ thì cũg chỉcoi công nghiệ là mộ tai họ
cầ thiế mà thôi. Do đ, đ hình thành mộ nhóm nhữg nhà từthiệ nổ tiếg thuộ đ?ng
To-ri, mà nhữg ngườ cầ đ?u là huân tư?c Ê-sli, Phe-ran, Oan-tơ Ô-xtơlơvà nhữg
ngườ khác, và nhóm này tựgánh lấ trách nhiệ bả vệcông nhân công xưởg chốg lạ
chủxư?ng. Tô-mát Các-lai-lơban đ?u cũg là ngư?i củ đ?ng To-ri, và ông ta vẫ còn
gầ gũ đ?ng này hơ là gầ gũ đ?ng Vích. Mộ đề không còn nghi ngờgì cả ngườ củ
đ?ng Vích chư bao giờcó thểviế đ?ợ, dù chỉlà mộ nử, mộ cuố sách nhân đ?o
nhưcuố "Quá khứvà hiệ tạ".
Tô-mát Các-lai-lơ
nổ tiếg
ở
Đ?c nhờ
nhữg cố
gắg
củ mình trong
việ giớ thiệ
cho ngư?i
Anh
biế nhữg
sách
báo Đ?c. Trong nhiề nă, ông chủyế nghiên cứ hoàn
cảh xã hộ củ Anh - trong sốnhưg ngư?i có họ thứ củ đ?t nướ mình, ông là ngườ
duy nhấ nghiên cứ vấ đ? đ! - Và đ?n nă 1838 ông đ viế đ?ợ mộ cuố sách
nhỏ"Phong trào Hiế chư?ng” Trong thờ kỳấ, đ?ng Vích đng cầ quyề và họloan
báo rấ long trọg rằg "bóng ma" củ phong trào Hiế chươg, xuấ hiệ vào khoảg nă
1835, hình nhưđ bịthủtiêu, phong trào Hiế chư?ng là sựtiế tụ tựnhiên củ chủnghĩ
cấ tiế cũ trong mấ nă đ lắg xuốg do dựluậ vềcả cách, nhưng từnă 1835 – 1836 lạ
xuấ hiệ vớ mộ sứ mạh mớ và vớ nhữg khố quầ chúng đàn kế hơ bấ cứthờ kỳnào
trư?c đ. Đ?ng Vích cho rằg họđ đn áp đư?c phong trào Hiế chư?ng đ, và đề này đ
