sựtrảvềnày quy lạ chỉgiả đ?n là việ thứ tỉh sựtựgiác. Chúng ta muố xóa bỏtấ
cảnhữg gì tựxưng là siêu nhiên và siêu nhân, và bằg cách đ xóa bỏsựdố trá, bở vì
nhữg tham vọg củ con ngư?i và củ tựnhiên muố trởthành siêu nhân và siêu nhiên
là gố rễcủ mọ sựgiảdố và dố trá. Chính vì vậ mà chúng ta vĩh viễ tuyên chiế vớ
tôn giáo và vớ nhữg quan niệ tôn giáo, và chẳg bậ tâm gì vềviệ ngườ ta gọ chúng
ta là nhữg nhà vô thầ luậ hoặ là gì khác. Trong khi đ, nế như đ?nh nghĩ phiế thầ
luậ củ Các-lai-lơvềchủnghĩ vô thầ là đng, thì nhữg nhà vô thầ luậ thự sựkhông
phả là chúng ta mà chính là nhữg ngườ CơĐ?c giáo đ?i lậ vớ chúng ta. Chúng ta
không nghĩđ?n việ phả tấ công vào "nhữg sựkiệ nộ tạ vĩh viễ củ vũtrụ; ngượ lạ,
chỉcó chúng ta mớ thậ sựchứg giả cho nhữg sựkiệ đ, chứg minh tính chấ vĩh cử
củ chúng và bả vệchúng khỏ sựtùy tiệ vạ năg củ mộ Thượg đ? tựmâu thuẫ vớ bả
thân. Chúng ta không nghĩtớ việ phả tuyên bố"thếgiớ, con ngườ và cuộ sốg củ
con ngư?i là sựdố trá"; ngượ lạ nhữg ngườ CơĐ?c giáo chốg đ?i chúng ta đng
phạ phả hành vi vô đ?o đ?c ấ, khi họđ?t thếgiớ và con ngư?i phụthuộ vào ơ huệcủ
mộ Thượg đ? nào đ, thự ra đư?c sáng tạ nên chỉlà do sựphả ánh củ con ngư?i
trong mớtài liệ lộ xộ củ ý thứ chưa phát triể củ nó. Chúng ta không nghĩtớ việ phả
hoài nghi hoặ coi khinh "mặ khả củ lịh sử; đ?i vớ chúng ta lịh sửlà tấ cả và lịh
sửđ?ợ chúng ta đnh giá cao hơ là bấ kỳmộ họ thuyế triế họ nào khác trướ đy, thậ
chí còn cao hơ cảHê-ghen, mà lịh sửchung quy chỉđ?ợ ông ta dùng đ? kiể nghiệ
cái kế cấ lô-gích củ ông ta thôi.
Coi khinh lịh sử không thèm đ? ý đ?n sựphát triể củ loài ngườ, đ hoàn toàn là tộ
lỗ củ phía bên kia; đ vẫ lạ là tộ lỗ củ nhữg ngườ CơĐ?c giáo; sau khi dựg lên cái
“ịh sử? đ?c biệ “ủ triề đ?i củ Chúa” họđ phủnhậ mọ tầ quan trọg nộ tạ củ lịh
sửchân chính và chỉthừ nhậ tầ quan trọg đ củ lịh sửthếgiớ bên kia, trừ tượg và hơ
nữ đư?c bị đ?t ra; khẳg đ?nh rằg loài ngư?i đ?t tớ đ?nh cao nhấ trong vịCri-xtơcủ
họ họđ gán cho lịh sửmộ mụ đch cuố cùng giảtưởg mà dư?ng nhưCri-xtơđ đ?t đ?
ợ; họlàm đ?t đạ lịh sửởgiữ dòng củ nó, và vì thế đ? cho nhấ quán, họphả xem
mư?i tám thếkỷsau đ là mộ sựvô nghĩ kỳquặ và hoàn toàn không có nộ dung.
Chúng ta đi hỏ nộ dung củ lịh sửphả đư?c trả
về
cho lịh
sử nhưg chúng
ta cho rằg
lịh sử không phả là sựmặ khả củ "Thượg đ?", mà là sựmặ khả củ con ngư?i, và
chỉlà củ con ngườ thôi. Chúng ta không cầ phả kêu gọ trướ tiên đ?n sựtrừ tượg củ
mộ "Thượg đ?" nào đ và gán cho sựtrừ tượg đ tấ cảnhữg gì tố đ?p, vĩđ?i, cao cảvà
thậ sựmang tính chấ con ngườ, đ? nhìn ra sựvĩđ?i củ bả chấ con ngườ, đ? hiể đư?
c sựphát triể củ loài ngườ trong lịh sử sựtiế bộkhông gì ngă nổ củ nó, sựthắg lợ
