cũg đ rõ hoặ rồ cũg sẽrõ ; ý nghĩ củ ngườ Anh trong lịh sửhiệ đ?i ít đ?p vào mắ
hơ, nhưg đề đ lạ quan trọg hơ hế đ?i vớ mụ tiêu hiệ giờcủ chúng ta. Dân tộ Anh
đư?c thành hình từnhữg yế tốĐ?c và Rô-man vào lúc mà cảhai dân tộ ấ, lầ đ?u
tiên, đ tách biệ vớ nhau và hầ như bắ đ?u sựphát triể củ mình theo hai phía đ?i lậ.
Nhữg yế tốĐ?c và Rô-man đ phát triể bên cạh nhau và cuố cùng, đ hình thành mộ
tính dân tộ mang hai tính phiế diệ không đề hòa đ?ợ vớ nhau. Chủnghĩ duy tâm
Đ?c đ duy trì mộ sựtựdo hành đ?ng tớ mứ là thậ chí nó có thểchuyể hóa thành mặ
đ?i lậ củ mình - thành hình thứ bềngoài trừ
tượg; việ bán
vợ
và con vẫ
đư?c
luậ
pháp cho phép và còn đ?ợ duy trì, và tinh thầ buôn bán củ ngườ Anh nói chung
cầ phả đư?c quy dứ khoát cho yế
tố
Đ?c. Chủnghĩ duy vậ Rô-man
cũg vậ, nó đ biế
thành chủnghĩ duy tâm trừ tư?ng, thành việ rút vào thếgiớ bên trong và thành
sựsùng đ?o ; từđ nả sinh hiệ tư?ng đ?c đo là duy trì đ?o
Thiên chúa Rô-man trong nộ bộđ?o Tin lành Đ?c, nả sinh giáo hộ nhà nư?c,
chủnghĩ giáo hoàng củ các vua chúa thếtụ, và cái cách có tính chấ hoàn toàn
Thiên chúa giáo quy tôn giáo thành nghi lễ Tính cách củ dân tộ Anh - đ là mâu
thuẫ không đ?ợ giả quyế, là sựkế hợ củ nhữg cái tư?ng phả gay gắ nhấ. Ngườ
Anh là dân tộ sùng đ?o nhấ thếgiớ và đ?ng thờ cũg là dân tộ vô tôn giáo nhấ; họlo
lắg đ?n thếgiớ bên kia hơ so vớ bấ kỳdân tộ nào khác, nhưng đ?ng thờ họlạ sốg
nhưthểlà đ?i vớ họ ngoài sựtồ tạ ởthếgian ra thì không có mộ tồ tạ nào khác; niề
hy vọg củ họvào thiên quố không hềngă cả họtin mộ cách cũg sâu sắ nhưvậ vào
"cái đ?a ngụ củ việ không kiế ra tiề". Do đ mà có sựlo lắg mãi mãi trong lòng củ
ngườ Anh - tứ là cái cả giác không thểgiả quyế mâu thuẫ, cái cả giác tựnó thúc đ?
y họhành đ?ng. Cả giác vềmâu thuẫ là cái nguồ củ tinh lự, nhưg là mộ tinh lự
chỉhướg vềthếgiớ bên ngoài, và cả giác vềmâu thuẫ đ đ là nguồ gố củ công cuộ
thự dân hóa, củ hàng hả, củ công nghiệ, và nói chung là củ hoạ đ?ng thự tiễ to lớ
củ ngườ Anh. Sựbấ lự không thểgiả quyế đư?c mâu thuẫ quán triệ toàn bộtriế họ
Anh và đ?y nó tớ kinh nghiệ và chủnghĩ hoài nghi. TừchỗBê-cơ đ không thểdùng
lý trí củ mình đ? giả quyế mâu thuẫ giữ chủnghĩ duy tâm và thự tạ luậ, ngườ ta đ
rút ra kế luậ nói rằg lý tính nói chung không có khảnăg làm đư?c việ đ, chủnghĩ
duy tâm đ giả đ?n bịvứ bỏvà ngư?i ta bắ đ?u coi kinh nghiệ là phươg tiệ cứ vớ
duy nhấ. Sựphê phán đ?i vớ năg lự nhậ thứ và khuynh hư?ng tâm lý nói chung,
cũg nả sinh từnguồ này. Triế họ Anh ngay từđ?u chỉxoay quanh trong khuôn
khổcủ khuynh hướg ấ. Rố cuộ, sau tấ cảmọ mư toan vô hiệ nhằ giả quyế mâu
thuẫ, triế họ Anh tuyên bốmâu thuẫ là không thểgiả quyế đ?ợ, lý tính là không đ?,
