nghề nghiệp, thì lẽ nào nó lại vẫn trung thành với tính chất của nó, lẽ nào nó vẫn
hoạt động phù hợp với bản tính cao quý của nó, lẽ nào nó vẫn là tự do? Nhà văn,
đương nhiên phải kiếm tiền mới có thể sống và viết, nhưng nhà văn tuyệt nhiên
không được sống và viết để kiếm tiền.
Khi Bê-răng-giê hát:
Tôi sống chỉ để làm những bài ca,
Nhưng, thưa ngài, nếu tôi bị tước mất việc làm
Thì tôi sẽ làm những bài ca để sống, -
thì trong sự đe dọa ấy, ẩn giấu một sự thú nhận mỉa mai rằng nhà thơ sẽ không
còn là nhà thơ nữa, khi mà thơ đã trở thành phương tiện sinh sống của nhà thơ.
Nhà văn hoàn toàn không coi tác phẩm của mình là một phương tiện. Tác
phẩm là mục đích tự thân; tác phẩm không phải là phương tiện đối với nhà văn
cũng như đối với những người khác, cho nên nhà văn, khi cần, có thể hy sinh sự
tồn tại cá nhân của mình cho sự tồn tại của tác phẩm. Cũng giống như người
truyền đạo, - dù theo một ý nghĩa khác, - cả nhà văn nữa cũng tuân theo nguyên
tắc: “vâng lời Chúa nhiều hơn là vâng lời con người”, - trong số những con người
này bao gồm cả bản thân ông ta với những nhu cầu và nguyện vọng con người
của ông ta. Nhưng, nếu như một người thợ may không mang đến cho tôi chiếc áo
kiểu Pa-ri như tôi đã đặt may, mà lại mang cho tôi chiếc áo choàng kiểu La Mã,
viện lẽ rằng áo choàng La Mã phù hợp hơn với quy luật vĩnh cửu của vẻ đẹp, thì
sẽ ra sao?
Tự do chủ yếu nhất của báo chí là ở chỗ không trở thành nghề nghiệp. Nhà
văn mà hạ thấp báo chí thành phương tiện vật chất đơn thuần, thì đáng phải chịu
sự thiếu tự do bên ngoài, tức sự kiểm duyệt, coi đó là một sự trừng phạt đối với
sự thiếu tự do bên trong ấy; vả lại, bản thân sự tồn tại của nhà văn này đã là một
sự trừng phạt đối với anh ta.
Tất nhiên, báo chí cũng tồn tại với tư cách là một nghề nghiệp; nhưng, lúc
đó nó không còn là công việc của nhà văn mà là công việc của chủ nhà in và của
chủ hiệu sách. Nhưng vấn đề ở đây không phải là tự do nghề nghiệp của những
người xuất bản sách và của những người buôn sách, mà là tự do báo chí.
Thực vậy, diễn giả của chúng ta không hài lòng về chỗ từ tự do nghề nghiệp
quy ra tự do báo chí. Hơn nữa, ông còn đòi hỏi rằng tự do báo chí phải tuân theo
