"Vấn đề Do Thái... trước tiên... phải... có cách đặt vấn đề đúng đắn, vừa với tính cách là vấn đề tôn giáo và thần học.
Vừa với tính cách là vấn đề chính trị". "Khi xem xét và giải quyết hai vấn đề đó, sự phê phán không đứng trên quan điểm
tôn giáo, cũng không đứng trên quan điểm chính trị".
Vấn đề là ở chỗ: trong "Deutsch - Französische Jahrbücher" sự giải thích của Bau-ơ về
"vấn đề Do Thái" được miêu tả như là một sự giải thích có tính thần học thực và chính trị
giả.
Trước hết, "sự phê phán" trả lời "sự chê trách" về tính hạn chế thần học:
"Vấn đề Do Thái là vấn đề tôn giáo. Khai sáng cho rằng chỉ cần tuyên bố sự đối kháng của tôn giáo là cái không có quan
hệ gì, hoặc thậm chí hoàn toàn phủ định nó đi là có thể giải quyết được vấn đề Do Thái. Nhưng sự phê phán cần phải trình
bày sự đối kháng đó trong toàn bộ sự thuần khiết của nó.
Nếu chúng ta xem xét mặt chính trị của vấn đề Do Thái, chúng ta sẽ phát hiện thấy rằng
nhà thần học Bau-ơ ngay cả khi nghiên cứu về mặt chính trị, cũng không phải là có tính
chính trị mà là có tính thần học.
Và khi "Deutsch - Französische Jahrbücher" phản đối Bau-ơ đem vấn đề Do Thái giải
thích thành vấn đề "thuần tuý tôn giáo" thì như thế là nhằm nói riêng về một bài của Bru-nô
Bau-ơ trong tập "Hai mươi mốt trang từ Thuỵ Sĩ gửi về" nhan đề là:
"Năng lực giành được tự do của người Do Thái và của tín đồ Cơ Đốc hiện nay".
Bài này không có quan hệ gì với "Khai sáng" cũ. Nó chứa đựng quan điểm khẳng định
của ngài Bau-ơ về năng lực giải phóng, tức khả năng giành giải phóng của người Do Thái
hiện nay.
"Sự phê phán" nói:
"Vấn đề Do Thái là vấn đề tôn giáo".
Xin hỏi: Vấn đề tôn giáo là gì, nhất là vấn đề tôn giáo hiện nay là gì
Nhà thần học sẵn sàng căn cứ vào bề ngoài mà phán đoán, coi vấn đề tôn giáo là vấn đề
tôn giáo. Nhưng "sự phê phán" hãy nhớ lại lời nó giải thích cho giáo sư Hin-rích là lợi ích
chính trị hiện nay mang ý nghĩa xã hội: về lợi ích chính trị - sự phê phán nói - "không có gì
để có thể bàn thêm nữa".
Cũng căn cứ vào lý do đó, "Deutsch - Französische Jahrbücher" bảo sự phê phán rằng:
Những vấn đề tôn giáo trước mắt bây giờ đang có ý nghĩa xã hội. Về lợi ích tôn giáo, với
tính cách là lợi ích tôn giáo, thì không có gì để có thể bàn thêm nữa. Chỉ có nhà thần học mới
còn có thể cho rằng: đây là vấn đề tôn giáo với tính cách là tôn giáo. Đúng là ở đây "Deutsch
- Französische Jahrbücher" cũng mắc một "sai lầm" là nó không muốn dừng lại ở từ "xã hội"
mà lại tiến thêm một bước, trình bày tình cảnh hiện thực của người Do Thái trong xã hội thị
dân hiện đại. Sau khi bóc sạch cái vỏ ngoài tôn giáo che đậy thực chất tinh thần Do Thái,
vạch ra hạt nhân kinh nghiệm, trần tục, thực tế của tinh thần Do Thái thì có thể vạch ra một
