ngài, ngài kêu lên đấy à!" Hay một thông tín viên ở Tu-bin-gơ viết: "Ông đừng có chế giễu
tôi !"
Vì vậy, những thông tín viên còn dùng cả cách nói như sau: họ báo cho sự phê phán có
tính phê phán biết những sự việc và chờ nó đưa ra một sự giải thích tinh thần, họ cung cấp
cho nó những tiền đề và để cho nó rút ra kết luận. Hay là thậm chí họ xin lỗi về việc họ nhai
lại tin tức mà nó đã biết từ lâu.
Chẳng hạn, Txéc-lê-đơ nói:
"Thông tín viên của ông chỉ có thể cung cấp cho ông một bức tranh, một sự miêu tả những sự việc. Cái tinh thần đem lại
sự sống cho những sự vật ấy thì dĩ nhiên là ông biết rồi", hoặc "Bây giờ ông rút ra kết luận cho ông".
Hay là Hiếc-txen nói:
"Tôi không dám nói chuyện với ông về nguyên lý tư biện cho rằng mọi vật được sáng tạo ra đều do mặt đối lập cực đoan
của nó sản sinh ra".
Hay là những sự quan sát của các thông tín viên chẳng qua chỉ là sự thực hiện và chứng
thực những lời tiên tri của sự phê phán.
Chẳng hạn, Phlai-sơ-ham-mơ nói: "Lời dự đoán của ông đã thành sự thật rồi". Hay Txéc-
lê-đơ nói:
"Những xu hướng mà trong thư tôi đã nói với ông là ngày càng phát triển ở Thuỵ Sĩ thì hoàn toàn không nguy hại mà
thực ra chỉ là đáng mừng ... chỉ chứng thực cho tư tưởng mà ông đã nhiều lần phát biểu ...", v.v..
Sự phê phán có tính phê phán đôi khi cảm thấy cần phải nhấn mạnh tinh thần chiếu cố của
mình đến việc đọc và trả lời những bản tin của thông tín viên. Sở dĩ nó chiếu cố như vậy là vì
thông tín viên đã hoàn thành tốt đẹp một bài nào đó mà nó giao. Chẳng hạn, ông Bru-nô viết
thư cho thông tín viên ở Tu-bi-gơ:
"Về phần tôi nếu trả lời thư anh thì thật là không nhất quán ...Nhưng mặt khác
... anh đã lại có những nhận xét rất trúng khiến ... tôi không thể từ chối sự giải thích mà anh yêu cầu ".
Sự phê phán có tính phê phán muốn nhận được thư từ các tỉnh gửi về cho mình. Nhưng
đây không phải là tỉnh hiểu theo ý nghĩa chính trị vì ai nấy đều biết ở Đức, không hề có loại
tỉnh này, mà là tỉnh có phê phán lấy Béc-lin làm thủ đô. Béc-lin là chỗ ở của các vị gia trưởng
có tính phê phán và của gia đình thần thánh có tính phê phán, còn các tỉnh là nơi ở của quần
chúng có tính phê phán. Dân các tỉnh có tính phê phán chỉ dám xin nhà đương cục phê phán
tối cao chú ý đến mình sau khi đã rập đầu tạ tội.
Ví dụ một thông tín viên nặc danh viết cho ông Ét-ga, một thành viên đồng thời là một thủ
lĩnh của gia đình thần thánh:
"Kính thưa ngài ! cho phép tôi mạo muội thưa với ngài rằng thanh niên vui lòng tự nguyện kết bạn tâm giao trên cơ sở
chí hướng chung (hai chúng ta chỉ hơn kém nhau có hai tuổi)".
