Cho tới nay, mỗi dân tộc đều trội hơn các dân tộc khác về mặt nào đó. Nếu lời tiên tri của
sự phê phán là đúng thì bất cứ dân tộc nào cũng đều sẽ vĩnh viễn không thể trội hơn được dân
tộc khác,
vì tất cả các dân tộc văn minh châu Âu, như người Anh, người Đức, người Pháp, hiện nay
đều đang "phê phán" mình và các dân tộc khác" và "đều có khả năng nhận thức được nguyên
nhân của sự suy sụp phổ biến". Sau hết, nói rằng "sự phê phán", "sự nhận thức", tức hoạt
động tinh thần đem lại ưu thế tinh thần thì về thực chất đó chỉ là một lời nói, trùng lặp trống
rỗng; còn sự phê phán vô cùng tự phụ tự đặt mình lên trên các dân tộc và chờ đợi họ bò rạp
dưới chân mình cầu xin mình soi sáng ý thức cho, thì chỉ chứng tỏ bằng chủ nghĩa duy tâm
hài hước kiểu Đức - Cơ Đốc đó rằng nó vẫn ngập đến tận mang tai trong cái hố bùn chủ
nghĩa dân tộc Đức.
Sự phê phán của người Pháp và người Anh không phải là thứ nhân cách trừu tượng, ở thế
giới bên kia, đứng ngoài nhân loại, nó là hoạt động thực sự có tính người của những cá nhân,
thành viên tích cực của xã hội, biết đau khổ, cảm giác, suy nghĩ và hành động như những con
người. Vì vậy, sự phê phán của họ đồng thời thấm đầy thực tiễn, chủ nghĩa cộng sản của họ
là thứ chủ nghĩa xã hội trong đó họ đưa ra những biện pháp thực tiễn hiển nhiên, trong đó họ
không những thể hiện tư duy của mình mà chủ yếu hơn còn thể hiện hoạt động thực tiễn nữa.
Vì vậy sự phê phán của họ là sự phê phán sinh động, thực tế đối với xã hội hiện tại, là sự
nhận thức về những nguyên nhân của "sự suy sụp".
Sau khi giải thích cho thành viên ham hiểu biết của quần chúng, sự phê phán có tính phê
phán có thể hoàn toàn có quyền nói về "Literatur-Zeitung" của mình:
"Ở đây, có một sự phê phán thuần tuý, hiển nhiên, nắm vững đối tượng, không thêm thắt gì".
Ở đây không có "cái gì có tính độc lập" cả, ở đây không có cái gì hết ngoài sự phê phán là
cái không đưa lại cái gì cả, nghĩa là một sự phê phán rút cục hết sức không có tính phê phán.
Sựphê phán cho in những đoạn được gạch dưới và đạt đến chỗ rực rỡ
nhất dưới hình thức những trích dẫn. Vôn-phgang - Men-txen và Bru-nô Bau-ơ chìa bàn tay
hữu nghị cho nhau, và sự phê phán có tính phê phán đứng tại nơi mà triết học về sự đồng
nhất đã đứng mấy năm đầu của thế kỷ này, trong khi mà Sen-linh phản đối giả thiết có tính
quần chúng cho rằng dường như ông ta tìm cách đưa ra một cái gì, bất cứ cái gì ngoài thứ
triết học thuần tuý, hoàn toàn có tính triết học.
c - Ơn trên ban cho quần chúng
Thông tín viên dễ xúc cảm mà vừa rồi được sự phê phán lên lớp trước mặt chúng ta, đã có
những quan hệ chân thành với sự phê phán. Quan hệ căng thẳng giữa quần chúng và sự phê
phán chỉ biểu hiện ở anh ta dưới hình thức mục ca. Cả hai cực của sự đối lập có tính lịch sử
toàn thế giới giữ mối quan hệ thiện ý và lịch sử, do đó rất công khai.
Sự phê phán có tính phê phán nhìn thấy tác dụng ghê rợn và làm hại sức khoẻ của mình
đối với quần chúng trước hết ở người thông tín viên mà một chân đã đứng trên miếng đất của
