"Vì vậy, nếu tình yêu không còn là bản chất của hôn nhân, bản chất của luân lý nói chung thì tình dục sẽ trở thành bí mật
của tình yêu, của đạo đức, của xã hội có giáo dục, tình dục ở đây không những cần hiểu theo nghĩa hẹp tức sự rung động
của thần kinh, luồng máu nóng chạy trong mạch máu, mà còn phải hiểu theo nghĩa rộng hơn khi nó được nâng lên thành cái
bề ngoài của uy lực tinh thần, thành lòng ham muốn quyền thế, háo danh và tham vọng... Hầu tước phu nhân Mác Grê-go
tiêu biểu cho tình dục theo nghĩa thứ hai, tình dục với tính cách là bí mật của xã hội có giáo dục".
Vị mục sư đã nắm trúng vấn đề: muốn khắc phục được tình dục thì trước hết phải chế ngự
được những dòng thần kinh và sự tuần hoàn nhanh của máu. - Khi nói đến tình dục theo
nghĩa hẹp, ông Sê-li-ga đưa ra ý kiến cho rằng nhiệt độ cao hơn của cơ thể là do máu sôi lên
trong mạch máu. Ông ta biết rằng động vật máu nóng sở dĩ mang tên đó là vì nhiệt độ máu
của nó nếu không chú ý đến những biến động không đáng kể thì vẫn thường xuyên giữ một
độ cao nhất định. - Một khi thần kinh ngừng hoạt động và máu ngừng sôi trong mạch máu thì
thể xác tội lỗi, nơi trú ngụ của tình dục, sẽ biến thành thây ma và các linh hồn tha hồ mà bàn
bạc với nhau về "lý tính phổ biến", về "tình yêu chân chính" và "đạo đức thuần tuý". Vị mục
sư của chúng ta hạ thấp tình dục đến mức thủ tiêu cả những yếu tố kích thích tình yêu tức sự
tuần hoàn nhanh của máu (nó chứng minh rằng người yêu không phải có trạng thái trơ trơ
không có tình dục) và những dòng thần kinh nó nối liền cơ quan chủ yếu của tình dục với đại
não. Ông ta quy tình yêu chân chính thành secretio seminis máy móc và nói lí nhí với một
nhà thần học nổi tiếng xấu ở Đức rằng:
"Đây không phải vì tình yêu nhục dục, cũng không phải vì nhục dục mà vì Chúa đã phán bảo: các người hãy sinh sôi nảy
nở, hãy phát triển đông đảo lên".
Bây giờ, chúng ta hãy so sánh kết cấu tư biện với tiểu thuyết của Ơ-gien Xuy. Ở đây,
không phải là tình dục mà là những điều
thần bí, những cuộc mạo hiểm, những trở lực, những niềm lo lắng, những sự nguy hiểm và
nhất là sự cám dỗ của quả cấm đã được coi là bí mật của tình yêu.
Ở đây nói: "Tại sao nhiều phụ nữ cứ kiếm những người đàn ông không xứng đáng làm chồng mình làm người yêu của
mình? Vì ma lực lớn nhất của tình yêu là ở chỗ nó có sức cám dỗ của quả cấm... Bạn sẽ đồng ý rằng gạt bỏ những nỗi lo âu,
những niềm đau khổ, những khó khăn, những bí mật, những nguy hiểm thì tình yêu chẳng còn gì nữa hoặc hầu như chẳng
còn gì nữa, nghĩa là chỉ còn lại cái xác thịt của người yêu... Tóm lại, nó ít nhiều giống như câu chuyện của một anh chàng
được người ta hỏi rằng tại sao anh không kết hôn với mụ goá, tình nhân của anh? - Chao ôi ! - anh chàng trả lời, - dĩ nhiên là
tôi đã nghĩ tới điều đó, nhưng có điều là cưới nhau rồi thì tôi không biết sẽ đi ngủ đêm ở đâu ?".
Nếu ông Sê-li-ga nhấn mạnh rằng bí mật của tình yêu không phải ở xúc cảm đó của quả
cấm thì ông Ơ-gien Xuy lại nhấn mạnh rằng quả cấm là "ma lực lớn nhất của tình yêu" và là
căn cứ của những cuộc mạo hiểm săn tình yêu ở bên ngoài nhà ở.
"Trong tình yêu cũng như trong buôn bán, sự cấm đoán và sự lén lút bao giờ cũng đi đôi với nhau như hình với bóng"
25
.
Cũng vậy, trái với người giải thích mình một cách tư biện. Ơ-gien Xuy khẳng định rằng
