Nhưng ai đã bóc trần bí mật của "hệ thống" ? Đó là Phoi-ơ-bắc. Ai đã tiêu diệt biện chứng
của các khái niệm, tức là cuộc chiến tranh của các thần mà chỉ các nhà triết học mới biết ? Đó
là Phoi-ơ-bắc
. Ai đã thay thế cái đống đồ cũ, trong đó có "tự ý thức vô hạn", bằng bản thân "con người" chứ không phải
bằng "ý nghĩa của con người" (tựa hồ như con người ngoài cái ý nghĩa nó là người ra còn có ý nghĩa gì khác !). Đó là
Phoi-ơ-bắc
và chỉ là
Phoi-ơ-bắc
mà thôi. Ông ta còn làm nhiều hơn thế nữa. Ông ta đã thủ tiêu, từ lâu, những phạm
trù mà "s ự p h ê p h á n" bây giờ đang dùng lung tung: "sự phong phú thật sự của các quan hệ con người, nội dung bao la vô
hạn của lịch sử, cuộc đấu tranh của lịch sử, cuộc đấu tranh của quần chúng với tinh thần", v.v., và v.v..
Sau khi con người đã được nhận thức là bản chất, là cơ sở của toàn bộ hoạt động của loài người và của tất cả các quan hệ
của con người, thì chỉ có độc một mình "s ự p h ê p h á n" mới có thể phát minh ra những phạm trù mới và lại biến bản thân
con người thành một phạm trù gì đó và thành nguyên tắc của cả một loạt phạm trù như nó đang làm. Dĩ nhiên như vậy là sự
phê phán bước lên
được con đường thoát duy nhất, con đường hiện vẫn còn nằm dưới sự chi phối của cái tính phi nhân loại thần học bị quấy
rầy và bị bức hại. Lịch sử không làm gì hết, nó "không có tính phong phú vô cùng tận nào cả", nó "không chiến đấu ở những
trận nào cả"! Không phải "lịch sử", mà chính con người, con người thực sự, con người sống mới là kẻ làm ra tất cả những
cái đó, có tất cả những cái đó và chiến đấu cho tất cả những cái đó. "Lịch sử" không phải là một nhân cách đặc thù nào đó sử
dụng con người làm phương tiện đạt tới các mục đích của mình. Lịch sử chẳng qua chỉ là hoạt động của con người theo đuổi
mục đích của bản thân mình. Sau những phát hiện thiên tài của
Phoi-ơ-bắc
, sự phê phán tuyệt đối lại cả gan khôi phục
lại cho chúng ta tất cả cái đống đồ cũ vứt đi dưới một hình thức mới. Mà nó lại làm như thế ngay lúc nó đang chửi mắng cái
đống đồ cũ là đống đồ cũ "của quần chúng", - thật ra nó không có quyền làm như thế vì nó chẳng hề nhấc chân đụng tay
chút nào để phá huỷ
triết học
. Chỉ riêng điều ấy cũng đủ để bóc trần "bí mật" của sự phê phán, để đánh giá đích đáng sự
ngây thơ có tính phê phán đã xui nó nói những lời sau đây với giáo sư
Hin-rích
mà "sự kiệt sức" của vị đó đã giúp đỡ cho
nó nhiều:
"Những cái gì mà chưa hoàn thành một quá trình phát triển nào cả, và do đó không thể biến đổi được và dù có muốn biến
đổi cũng không được, đều bị thiệt thòi. Nếu đi xa hơn nữa thì những cái đó lại tìm cách cải biến nguyên tắc mới... Không !
Cái mới không thể bị biến thành lời nói suông, không thể đánh cắp ở cái mới một vài phương pháp tư tưởng cá biệt".
Sự phê phán tuyệt đối khoe với giáo sư Hin-rích là nó đã phát hiện ra "bí mật của các khoa
học của các trường đại học". Chẳng lẽ nó đã không phát hiện ra "bí mật" của triết học, pháp
luật học, chính trị học, y học, kinh tế chính trị, v.v., hay sao? Tuyệt đối không. Nó đã vạch ra
(xin hãy chú ý!), nó đã vạch ra trong "Sự nghiệp chính nghĩa của tự do" rằng có sự mâu
thuẫn lẫn nhau giữa khoa học coi là nguồn thu nhập với khoa học tự do, giữa tự do giảng dạy
với điều lệ của các trường đại học.
Nếu như "sự phê phán tuyệt đối" mà thật thà ngay thẳng thì nó hẳn phải thú nhận là sự soi
sáng tưởng tượng của nó về "bí mật của triết học" được lấy ở đâu ra, mặc dù một điều cũng
đã tốt là nó không gán cho Phoi-ơ-bắc, như nó đã gán cho những người khác, là đã nói những
điều vô lý như những nguyên lý mà nó đã đánh cắp ở nhà triết học đó, mà nó chẳng hiểu gì
và lại xuyên tạc đi. Ngoài ra, quan điểm thần học của "sự phê phán tuyệt đối" còn có một đặc
điểm hết sức nổi bật là trong khi những kẻ phi-li-xtanh Đức hiện đã bắt đầu hiểu Phoi-ơ-bắc
