Đây thường là những bài hát ru mộc-mạc mà xâu-sắc. Vào những trưa hè oi
nồng, hay trong đêm thanh tịch-mịch có tiếng các bà mẹ, các người chị vừa đưa
võng kẽo-kẹt vừa cất tiếng hát ru êm-ái ngọt-ngào. Những lời nhắn nhủ hiền-hoà
đó vang lên êm đềm, nỉ-non, theo nhịp điệu, thật là cả một phương pháp giáo dục
tuyệt hảo. Em bé thoạt tuy không hiểu, nhưng nghe mãi dần-dà thấm thía, nhất là
khi em đã lớn, tới tuổi cắp sách đến trường, em vẫn có thể nghe lại những bài đó
hát ru em bé của mình, do đấy em đã được thấm nhuần tới tiềm thức những lời
mẹ hay chị khuyên-răn nhắc-nhở.
B) Những bài hát vui
Tối đại đa số những bài ca dao nhi đồng đều có tính cách vui tươi ngộ-
nghĩnh để trẻ em đọc lên thấy thích thú ngay. Thuộc vào loại này có thể là những
bài :
1. Kể một câu chuyện vui như bài « Thằng Bờm có cái quạt mo », hoặc
những bài nhân cách hoá các loài vật, đồ vật. Ở tuổi này trí tưởng tượng của các
em đương đà phồn thịnh nên chúng ta thực không ai ngạc nhiên khi thấy các em
ưa thích loại này vô cùng.
2. Kể một câu chuyện ngược đời để chọc cười như bài :
Bao giờ cho đến tháng ba
Ếch cắn cổ rắn mang ra ngoài đồng.
Loại này tương ứng với loại mà Anh Mỹ mệnh danh là Contradiction.
3. Có thể bài hát không thành câu chuyện gì hết mà chỉ cốt có vần có điệu
một cách ngộ-nghĩnh, làm nở trên môi các em những nụ cười, gieo vào lòng các
em cái vui tươi. Loại này tương ứng với loại mà Anh Mỹ mệnh danh là
Nonsense. Suy cho kỹ những bài hát này còn tác dụng làm giàu ngữ vựng cho các
em nữa ; thật cũng đúng với câu trong sách Luận Ngữ : « Bất học thi vô dĩ
ngôn ! »
C) Con cò trong ca dao Việt-Nam
Nước Việt-Nam nhà là một nước nông nghiệp, trên 90% dân chúng sống và
làm lụng giữa thiên nhiên đồng nội, thì việc những luỹ tre xanh, những đàn cò
trắng xuất hiện trong ca dao chẳng có chi là lạ. Thật ra trên thế giới thiếu gì
những nước căn bản nông nghiệp ; đặc biệt những nước thuộc Á-châu với những
