chiếm hết bao nhiêu thời gian của ông. Nỗ lực chính của ông là để chiến
đấu với Stalin và chính sách của Stalin cho đến khi bị thất bại. Năm 1926
ông bị ra khỏi Bộ Chính trị, tháng 10/1927 ra khỏi Trung ương, và một
tháng sau bị khai trừ khỏi Đảng.
Stalin không biết làm gì với Trôtski, vì đất nước còn chưa sẵn sàng coi
người bạn chiến đấu thân thiết của Lênin là kẻ thù. Thế là Trôtski bị đưa đi
giam lỏng ở Alma-Ata, rồi từ đó bị trục xuất khỏi Liên Xô, còn những
người ủng hộ ông ta dần dần bị thủ tiêu. Nhưng rồi ở nước ngoài, Trôtski
cũng vẫn tiếp tục đấu tranh với Stalin.
Thời gian từ đó trở về sau, Trôtski viết rất nhiều, và không phải cái gì
cũng đúng. Nhưng một vài tiên đoán lịch sử của ông đã trở thành sự thật.
Chẳng hạn, năm 1931 ông tiên đoán rằng phát xít sẽ lên nắm quyền ở Đức
năm 1933 ông cảnh báo rằng Hitler đang chuẩn bị chiến tranh. Trôtski chê
Stalin là không hiểu thế nào là chủ nghĩa phát xít, lại cho rằng chủ nghĩa
phát xít cũng không xấu hơn xã hội - dân chủ. Ngày 2/9/1939, Trôtski cảnh
báo trước rằng chỉ hai năm nữa Hitler sẽ tấn công Liên Xô. Chưa đầy 2
năm, lời cảnh báo đó đã trở thành sự thật.
Stalin không thể tha thứ cho bản thân việc đã để cho Trôtski ra đi. Bây
giờ bắt Trôtski ở nước ngoài, lại ở mãi Mehico bên kia bán cầu là việc làm
hơi khó.
Tháng 5/1940, diễn ra cuộc mưu sát đầu tiên đối với Trôtski. Một nhóm
biệt động lọt vào nhà Trôtski xả súng máy bắn khắp nhà, Trôtski thoát chết,
nhưng từ ngày đó sống trong nỗi lo âu về cái chết đã được báo trước. Sáng
sáng ngủ dậy, ông ta nói với vợ: "Thấy không, đêm qua họ đã không giết
chúng ta. Thế mà em còn có điều gì không bằng lòng?".
Nhưng, như Stalin đã nói, không có thành trì nào mà những người
Bônsêvich, những người lê-nin-nit chúng ta không chiếm được. Năm 1940,
Beria giao nhiệm vụ giết Trôtski cho Pavel Sudoplatov. Lãnh đạo trực tiếp
chiến dịch này là Eitingon, sau này đã được phong tướng. Người trực tiếp
thi hành nhiệm vụ là Ramon Merkader - một người Tây Ban Nha. Mẹ anh
ta - bà Marie Caridal cũng là một cộng tác viên của Bộ Nội vụ.