Trước khi bị giết một ít ngày, Trôtski ghi trong nhật ký. "Đêm qua tôi
nằm mơ thấy mình nói chuyện với Lênin. Ông lo lắng hỏi về bệnh tình của
tôi, và bảo:
"Anh bị căng thẳng thần kinh đấy. Anh cần phải nghỉ ngơi, phải tham
khảo ý kiến bác sĩ". Tôi kể cho Lênin về chuyến đi Đức chữa bệnh năm
1926 và định nói thêm: " Đấy là sau khi anh mất, nhưng nhớ ra và chữa lại,
à quên sau khi anh bị ốm".
Vậy là cuối đời, trong những giấc mơ của mình, Dân ủy Quốc phòng đầu
tiên của Liên Xô vẫn nhìn thấy Lênin là vị cứu tinh.
Ngày 20/8/1940, Merkader đến nhà Trôtski nhờ ông xem hộ một bài báo.
Mặc dù trời nóng, anh ta vẫn đội mũ và mặc áo choàng mỏng. Khi Trôtski
ngồi vào bàn đọc, anh ta rút cái rìu giấu trong áo ra, nhắm mắt, lấy hết sức
bổ vào đầu Trôtski. Anh ta tính chém một nhát giết chết ngay Trôtski và
chạy, nhưng không ngờ Trôtski quay lại vật lộn với Merkader. Trong lúc
lúng túng, anh ta không kịp rút khẩu súng lục ra để sử dụng.
Ngày hôm sau Trôtski tắt thở ở bệnh viện. Ba trăm nghìn người đã đến
từ biệt với ông.
Hai người con trai của Trôtski đều mang họ mẹ (vì sợ liên quan đến tên
tuổi gây tai tiếng của người cha) và đều làm khoa học, không dính dáng gì
đến chính trị.
Người con lớn - Sergei Sedov - làm kỹ sư, không đi theo cha mà ở lại
Liên Xô, dạy ở trường kỹ thuật cao cấp Bauman, từ chối tham gia kể cả các
cuộc tranh luận về đề tài chính trị, để chính quyền không có cớ gì đụng đến
anh. Thế nhưng chính quyền vẫn cứ đụng đến: đầu tiên điều anh lên
Vorkuta (một vùng xa phía bắc), sau đó ra lệnh bắt và năm 1937 xử bắn.
Người con trai thứ hai là Lev Sedov, thừa hưởng tính cách chiến đấu của
cha, quyết định lưu vong cùng với bố mẹ. Sống ở Paris, anh ta tích cực giúp
bố bằng cách tập hợp những người ủng hộ Trôtski, nhưng không ngờ rằng
bị vây bọc bởi toàn những người làm cộng tác viên cho tình báo Nga. Năm
1938, anh ta phải mổ ruột thừa. Việc mổ suôn xẻ, nhưng vài ngày sau thì
anh ta chết trong bệnh viện. Nhiều người cho rằng an ninh Liên Xô đã làm
