đoạn kinh tế khó khăn. Các doanh nghiệp như thế này cũng không e ngại các
cuộc điều tra của chính phủ nước họ về việc hối lộ các nhà độc tài và bộ sậu
xung quanh để gìn giữ lợi ích. Chủ nghĩa Trọng thương Mới như trên chính
là quyền lực của nhà nước nhưng được che đậy bởi tấm áo của doanh nghiệp
thời hiện đại: bình mới rượu cũ.
Tương tự như loại hình doanh nghiệp nói trên là các quỹ đầu tư quốc gia,
các công ty dầu khí quốc gia và các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước
khác. Chúng hiện diện rất nhiều tại Nga, Trung Quốc, Brazil, Mexico và các
thị trường mới nổi khác. Tây Âu cũng có các “siêu công ty” thuộc sở hữu
nhà nước. EADS, một doanh nghiệp “khủng” của Liên minh châu Âu hoạt
động trong lĩnh vực máy bay, quốc phòng và không gian, đã bán cổ phiếu ra
công chúng nhưng đại đa số quyền sở hữu vẫn thuộc về các tập đoàn kinh tế
(consor tium) bao gồm các tập đoàn của chính phủ Pháp và Tây Ban Nha,
một ngân hàng chịu sự kiểm soát của chính phủ Nga và tập đoàn Dubai.
Công ty dầu khí Eni của Italy, với 30% thuộc sở hữu nhà nước, cũng là một
trong số nhiều ví dụ khác. Những người Mỹ nào có xu hướng “ném đá” các
pháp nhân thuộc sở hữu nhà nước như trên và coi đó là sự cạnh tranh bất
bình đẳng thì chỉ cần nhớ lại rằng trong năm 2008 chính phủ Mỹ đã giải cứu
Citibank, GE và Goldman Sachs. Hoa Kỳ cũng có các doanh nghiệp “được
nhà nước bảo trợ”; thực ra không khác gì các hình thức doanh nghiệp thuộc
sở hữu nhà nước.
Để hiểu được tiến trình toàn cầu hóa và chủ nghĩa tư bản nhà nước, cần có
một quan điểm khác biệt, không theo lối Hoa Kỳ. Các nhà phân tích tình
hình được đào tạo để tránh sự “giả định phản chiếu” (mirror imaging), tức là
tránh xu hướng giả định rằng những người khác nhìn nhận thế giới này cũng
giống như cách nhìn nhận của chính họ. Trong khi nỗ lực để tìm hiểu ý định
của các đối thủ, sự giả định phản chiếu có thể là một sai lầm tai hại. Trong
khi phân tích các nguy cơ, nhà phân tích phải đặt mình vào trong hoàn cảnh
của người Nga, người Trung Quốc, người Ả Rập... thì mới không những
hiểu được sự khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa và lịch sử mà còn nhận thức
được sự khác biệt về động cơ và dự định. Khi các nhà lãnh đạo Nga nghĩ
đến khí đốt, họ không những liên tưởng đến doanh thu từ xuất khẩu mà còn
