Định nghĩa của chúng tôi về các hệ thống phức hợp bao gồm sự hình
thành tự phát, không thể dự đoán trước, yêu cầu rất nhiều năng lượng đầu
vào và tiềm năng sụp đổ thảm khốc. Một phương pháp khác để hiểu lý
thuyết phức hợp là so sánh tương phản nó với những gì chỉ có thuộc tính là
sự phức tạp. Chiếc đồng hồ Thụy Sĩ là sản phẩm phức tạp, nhưng nó không
phải là hệ thống phức hợp. Số lượng và kích thước của vô số bánh răng, lò
xo, đá quý, trục và vỏ đồng hồ khiến sản phẩm này phức tạp. Nhưng các bộ
phận trong đó không truyền thông qua lại với nhau. Chúng tiếp xúc với
nhau, nhưng không tương tác lẫn nhau. Một bánh răng sẽ không tự nó phình
to hơn bởi vì các bánh răng khác nghĩ rằng đó là một ý hay. Các lò xo không
đàn hồi một cách tự phát. Chiếc đồng hồ là phức tạp; tuy nhiên lý thuyết
phức hợp không chỉ dừng lại ở thuộc tính phức tạp này.
Các hệ thống phức hợp bắt đầu với các bộ phận cấu thành đơn lẻ được gọi
là các bộ phận tự hành, chúng ra quyết định và thu nhận kết quả vào trong
hệ thống. Các bộ phận này có thể là các sinh vật biển trong chuỗi cung ứng
thực phẩm thủy sản hoặc các cá nhân đầu tư trên thị trường tiền tệ; động cơ
vận hành của các nhóm đối tượng này là như nhau. Để trở thành phức hợp,
hệ thống trước hết phải có sự đa dạng trong loại hình của các bộ phận cấu
thành. Nếu mọi bộ phận đều giống nhau thì chẳng xảy ra chuyện gì vui.
Nhưng nếu chúng là đa dạng, chúng sẽ phản ứng theo những cách khác nhau
đối với nhiều yếu tố đầu vào, và cho ra những kết quả khác biệt nhau.
Yếu tố thứ hai là sự liên kết, theo đó các bộ phận kết nối với nhau theo
một số kênh nhất định. Kênh liên kết có thể là các đường dây trong một
mạng lưới cung cấp điện năng hoặc cơ chế cung cấp thông tin đơn giản
(feeds) trong mạng xã hội Twitter, nhưng các bộ phận phải liên hệ với nhau
theo cách này hay cách khác.
Yếu tố thứ ba là sự liên lập, nghĩa là các bộ phận có gây ảnh hưởng qua
lại lẫn nhau. Nếu một cô gái không biết rõ tình hình thời tiết bên ngoài thế
nào và cô nhìn qua cửa sổ để thấy người ta đang mặc áo choàng, thì cô ta
cũng khoác lên mình một cái. Quyết định này không phải là phản xạ tự động
– cô ta cũng có thể chọn áo len – nhưng trong tình huống này thì quyết định
