tạo ra một bảng từ vựng hoàn toàn mới dành cho kinh tế học, bao gồm “điều
chắc chắn” (mong muốn không bị mất mát, còn gọi là không thích rủi ro),
“neo chặt” (ảnh hưởng thái quá từ các kết quả vừa thu được sau chuỗi hoạt
động), “tách biệt” (quá chú trọng đến các thuộc tính đặc biệt duy nhất hơn là
những thuộc tính chung), “trình bày” (quá chú trọng đến cách thức trình bày
về sản phẩm hơn là bản chất sản phẩm đó) và “suy đoán” (thẩm định dựa
vào kinh nghiệm). Toàn bộ công trình này mang tên “lý thuyết viễn cảnh”,
phê phán mạnh mẽ các lý thuyết được sử dụng bởi những nhà kinh tế học tài
chính.
Không may là kinh tế học hành vi lại được các nhà xây dựng chính sách
ủng hộ nhằm lôi kéo công chúng chứ không phải để làm sáng tỏ hành vi,
dựa trên các giả thuyết mơ màng về trí thông minh siêu việt của họ. Chiến
dịch của Bernanke để làm tăng thêm “các kỳ vọng” do lạm phát bằng cách
in tiền và giảm giá trị đồng đô-la trong khi giữ lãi suất ở mức thấp chính là
mánh khóe trơ tráo nhất trong thời hiện đại, nhưng chưa phải chỉ có nhiêu
đó. Các chiến dịch tuyên truyền được dàn xếp công phu cũng liên quan đến
các phiên họp kín giữa những CEO của doanh nghiệp với báo giới để yêu
cầu đăng tin tốt về tình hình kinh doanh. Những động tác này đều lố bịch,
chẳng hạn như cụm từ “phục hồi kinh tế sau suy thoái – green shoots” được
các đội khiêu vũ cổ động lải nhải trên truyền hình suốt mùa xuân 2009,
trong khi nước Mỹ đang bị mất hàng triệu việc làm. Lời tuyên bố của Tim
Geithner “Mùa hè hồi phục” năm 2010 cũng là một ví dụ – hết mùa hè cũng
chẳng có bất cứ dấu hiệu hồi phục kinh tế nào cả ngoài 44 triệu người sống
nhờ tem phiếu thực phẩm. Các hiện tượng này chính là cái mà Kahneman
gọi là “trình bày” một vấn đề theo cách dẫn dắt lệch lạc nhằm đạt mục đích
nào đó.
Điều mà Bernanke, Geithner và những nhà khoa học hành vi với tư duy
tương tự các vị này không nhận ra trong khi xây dựng chính sách lại là cái
mà Merton đã dễ dàng nhận thức được – hiệu ứng phản hồi chủ động phát
xuất từ việc “trình bày” mà không có thực chất. Nếu nền kinh tế thực sự hoạt
động tốt, chẳng cần “trình bày” một thông điệp nào cả và bản thân sự việc
đã nói lên nhiều điều, mặc dù có thể có độ trễ một chút. Ngược lại, khi tình
