dưới dạng thức giải cứu và in tiền có thể tạm thời trì hoãn dòng thác đổ vỡ,
nhưng không thể xử lý được triệt để các rủi ro. Rủi ro vẫn tiềm ẩn trong hệ
thống, chờ tới khi có sự kiện bất ổn tiếp theo.
Một giải pháp dành cho các rủi ro phát xuất từ việc để cho hệ thống phát
triển tới quy mô quá lớn là: làm cho hệ thống nhỏ hơn, còn gọi là thu hẹp
quy mô. Đây là lý do tại sao những người tuần tra vùng núi tuyết lại dùng
chất nổ để phá tan những đoạn dốc núi có đóng tuyết không vững chắc trước
khi một ngày trượt tuyết có thể bắt đầu. Dùng chất nổ như trên sẽ làm giảm
nguy cơ tuyết lở bằng cách giảm bớt quy mô của núi tuyết, hoặc nói đơn
giản là giảm lượng tuyết phủ. Trong ngành tài chính toàn cầu hiện nay lại
đang diễn ra điều ngược lại. Các quan chức ngân hàng trung ương trong vai
trò người tuần tra núi tuyết lại xúc thêm tuyết đắp vào dốc núi. Hệ thống tài
chính hiện đang lớn dần lên và càng tập trung hơn so với thời gian ngay
trước khi thị trường sụp đổ năm 2007.
Ngoài việc giảm quy mô tài chính toàn cầu, còn một giải pháp khác để xử
lý rủi ro theo lý thuyết phức hợp là: vẫn duy trì quy mô của hệ thống nhưng
làm hệ thống lành mạnh hơn với việc không để cho bất cứ bộ phận đơn lẻ
nào được phát triển quá lớn. Giải pháp này khi áp dụng vào hệ thống ngân
hàng sẽ cho kết quả là có thêm nhiều ngân hàng, nhưng đều là những ngân
hàng nhỏ hơn và tổng tài sản của hệ thống ngân hàng là không đổi. Không
nhiều năm về trước, JPMorgan Chase tồn tại trong 4 ngân hàng biệt lập
nhau: J. P. Mor gan, Chase Manhattan, Manufacturers Hanover và Chemical.
Trong tình hình hiện nay, sự chia tách sẽ giúp hệ thống tài chính lành mạnh
hơn. Nhưng thực tế lại trái ngược: các ngân hàng Hoa Kỳ đang lớn dần lên
và sổ sách hạch toán các công cụ phái sinh của họ cũng dày thêm so với năm
2008. Tình thế này sẽ gây ra một vụ sụp đổ mới, còn lớn hơn cơn Hỗn loạn
2008 – điều này là chắc chắn chứ không chỉ là một khả năng có thể xảy ra.
Tuy nhiên, lần sụp đổ mới này sẽ khác so với lần trước. Theo các thước đo
quy mô trên lý thuyết, các chính phủ sẽ không thể cứu vãn được lần sụp đổ
trong tương lai, bởi vì bản thân quy mô sụp đổ còn lớn hơn quy mô của các
chính phủ. Đập ngăn nước biển cao 5 mét sẽ hứng chịu trận sóng thần 10
mét và hệ thống đập chắn sẽ sụp đổ.
