“Không có thị trường. Ý tôi là đội trắng – trọng tài có thể cho chúng ta
biết được liệu chúng ta thắng hay thua ở mỗi vòng nhưng lại không có hệ
thống giá cả để đo lường ảnh hưởng từ những hành động của chúng ta”.
O.D. đã đúng. Một nhà kinh doanh tiền tệ có thể có ý tưởng kinh doanh
tuyệt vời nhất, nhưng nếu bạn thua lỗ trong một thương vụ cụ thể thì đó
chính là cách tự nhiên nhất để bạn hiểu rằng bạn đã có sai lầm. Những nhà
kinh doanh giỏi luôn biết cách vượt qua thất bại, cắt lỗ và ngồi lại để tìm
kiếm cơ hội tốt kế tiếp. Rốt cuộc thì cơ hội cũng chỉ xung quanh đâu đó thôi.
Những nhà kinh doanh kém sẽ tìm cách hợp lý hóa thua lỗ, cho rằng thị
trường không thể hiểu được họ giỏi đến mức nào, tiến hành các thương vụ
quy mô lớn hơn, thực tế là đặt cược cao hơn trong lần sau để bù lại lần thua
trước, và thường tiếp tục thua lỗ nhiều hơn cho đến khi bộ phận quản lý rủi
ro cấp cao hơn buộc họ phải đóng trạng thái kinh doanh. Dù cho là chiến
lược nào thì tín hiệu về giá cả cũng là cái để giữ cho nhà kinh doanh luôn
trung thực và cho họ những thông tin phản hồi cần thiết của thị trường để họ
hợp lý hóa các giả thuyết của mình.
Dù vậy, cũng không nên quá thất vọng vì khiếm khuyết nói trên của trò
chơi. Đây là lần đầu tiên Bộ Quốc phòng tổ chức một trò chơi chiến tranh và
thực tế là họ đã tổ chức bất chấp một số ý kiến phản đối trong nội bộ. Tôi
vui mừng vì họ đã làm cũng như vì họ đã gặp những phản đối. Ít ra thì cơ
quan này cũng cầu thị, không giống như nhiều cơ quan công quyền khác.
Khi tôi cảnh báo các cơ quan chính phủ khác về sự nguy hiểm của cuôc
chiến tranh tài chính khởi đầu bởi các thế lực thù địch, câu trả lời điển hình
thường là: “Ôi, họ sẽ không bao giờ làm như vậy đâu. Sẽ rất tốn kém và
những nước khác sẽ tự bắn vào chân mình mà thôi!”. Họ nói cứ như thể là
các vũ khí quân dụng hạng nặng thì không tốn tiền, như thể các tàu sân bay
thì miễn phí vậy. Họ không thấu hiểu được sự thật rằng chi phí cho một cuộc
chiến tranh tài chính thì thấp hơn nhiều so với chi phí chạy đua vũ trang và
có vẻ như nó hiệu quả hơn sự đối đầu quân sự trong việc làm xói mòn sức
mạnh của Hoa Kỳ. Lầu Năm Góc xứng đáng được biểu dương vì đã đi xa
như vậy khi tổ chức trò chơi giả lập chiến tranh tài chính này. Trong những
lần tổ chức sau, trò chơi hẳn sẽ hoàn thiện hơn.
