NHÂN CÁCH LÀ MỘT LĨNH VỰC TÌM HIỂU
Ngoài những cố gắng nhằm triển khai các định nghĩa có tính học thuyết
của nhân cách, chúng ta có thể xem nhân cách là lĩnh vực của việc điều tra
nghiên cứu. Quan điểm này thừa nhận hai dạng tìm hiểu: lý thuyết và
nghiên cứu. Dù dạng nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến các học
thuyết có tầm quan trọng đáng kể nhưng mối quan tâm chính của những
chương sau là phân tích và tổng hợp các học thuyết. Từ đó, học thuyết được
sử dụng như một phương pháp của sự tìm hiểu, sẽ được trình bày chi tiết
trong chương này và từ đầu đến cuối cuốn sách. Chúng ta hãy xem xét vai
trò của nghiên cứu một cách ngắn gọn.
Theo mục đích thảo luận hiện nay, chúng ta có thể phân biệt rõ rang hai
dạng nghiên cứu. Đầu tiên là, nghiên cứu dựa trên học thuyết, liên quan
đến các cuộc nghiên cứu được tiến hành để kiểm tra các giả thuyết đặc
trưng suy ra từ một học thuyết chuẩn mực. Thứ hai là, nghiên cứu dựa trên
thực nghiệm, là nghiên cứu có tính khám phá, trong đó không có học thuyết
chuẩn mực nào đưa ra những giả thuyết để có thể kiểm tra. Nghiên cứu có
tính khám phá thường được thực hiện khi không có một học thuyết hiện
hữu nào có khả năng giải quyết một cách thỏa đáng những biến số đặc thù
về sự chú ý đối với các nhà điều tra nghiên cứu. Cả hai dạng nghiên cứu
đều có những thuận lợi và khó khăn. Nghiên cứu dựa trên học thuyết có
thuận lợi là được tiến hành trong một khuôn khổ nhất quán, hợp lý. Từ đó
cho thấy, những cuộc điều tra nghiên cứu liên quan đến kinh nghiệm có thể
mở rộng một cách có hệ thống kiến thức của khoa học và cùng lúc quyết
định sự đúng đắn của học thuyết. Nói một cách khác, những nghiên cứu
dựa trên kinh nghiệm có một giá trị to lớn, vì có thể cung cấp những dữ liệu
và trên nền tảng đó một chọ thuyết chuẩn mực có thể được tạo lập. Tuy
nhiên, những đóng góp về khoa học của nghiên cứu dựa trên thực nghiệm
thường hay làm nản lòng do sự thiếu cân đối trong tổ chức và thiếu tính
thống nhất trong lĩnh vực nghiên cứu.
