Để phục vụ cho những cuộc vui chơi của mình, vua Dụ Tông sai
đào hồ ở vườn ngự, chất đá làm núi, bốn mặt khai ngòi cho nước
thông vào. Sau đó còn đào một hồ nhỏ khác bắt dân Hải Đông chở
nước mặn về chứa vào hồ để nuôi hải sản (đồi mồi, cua, cá, cá sấu...).
Nhận xét về vua Dụ Tông, Việt sử thông giám cương mục chép:
“Nghiện rượu, mê đàn hát, xa xỉ làm cung điện nguy nga và tường
vách chạm trổ, lãng phí tiền của, hoang dâm chơi bời, món gì Dụ
Tông cũng mắc! Cơ nghiệp nhà Trần sao khỏi suy được?”
b) Ngai vàng nhà Trần lọt vào tay một ông vua họ Dương hoang
dâm vô độ: Năm Kỷ Dậu (1379), Dụ Tông qua đời, không có con.
Ngày sắp mất, vua xuống chiếu đón người con nuôi của Cung Túc Đại
vương Dục (anh ruột của vua Dụ Tông, đã chết) là Dương Nhật Lễ
vào truyền cho nối ngôi. Việc này được bà Hiến Từ Hoàng Thái hậu
tích cực đồng tình, bảo: “Dục là con đích trưởng mà không được ngôi
vua, lại sớm lìa đời. Nhật Lễ chẳng phải là con của Dục ư?”
. Như
vậy, thực sự đã bỏ tôn thất nhà Trần mà lập vua họ khác!
Nhật Lễ lên ngôi (từ tháng 6 năm Kỷ Dậu - 1369) cũng là một ông
vua đam mê tửu sắc, tổ chức yến ẩm linh đình suốt ngày đêm. Sử
chép: “Nhật Lễ tiếm vị, rượu chè dâm dật, hàng ngày chỉ rong chơi,
thích các trò hát xướng, muốn đổi lại là họ Dương. Người tôn thất và
các quan đều thất vọng”
. Thấy Hiến Từ Hoàng Thái hậu tỏ ý tiếc
việc đưa mình lên ngôi, Dương Nhật Lễ đã giết bà ở trong cung.
Bây giờ Cung Định vương Phủ (con của Thượng hoàng Minh Tông
và Minh Từ Hoàng thái phi) thấy tình hình như vậy nên lo sợ. Trần
Phủ vốn là người nhu nhược lại không có ý tranh giành ngôi vua nên
bỏ trốn lên mạn Đà Giang. Mười hôm sau, triều thần họp nhau lại dẫn
quân về kinh, phế Nhật Lễ, tôn Cung Định vương Phủ lên ngôi.
Vụ chính biến Dương Nhật Lễ kéo dài 17 tháng, ngôi nhà Trần một
phen suýt mất về tay họ Dương. Qua đó cũng cho thấy triều Trần đã
bắt đầu thối nát trầm trọng. Vua Dụ Tông là một vị vua bất xứng, vô