chống lại việc cắt đất biên giới cho nhà Minh, mà Đại Việt sử ký toàn
thư có chép: “Năm 1405, thổ quan phủ Tư Minh, tỉnh Quảng Tây, là
Hoàng Quảng Thành tâu với nhà Minh rằng Lộc Châu là đất cũ của
phủ ấy. Nhà Minh mới sai sứ sang đòi cắt đất Lộc Châu ở Lạng Sơn
(để nhập vào đất Trung Quốc). Lúc bấy giờ Hoàng Hối Khanh làm cát
địa sứ, đã đem các thôn như Cổ Lâu (gồm cả thảy 59 thôn) đưa cho
nhà Minh. Quý Ly trách mắng, lăng nhục Hối Khanh vì đã trả lại đất
quá nhiều. (Về sau) những thổ quan do bên kia đặt, (Quý Ly) đều bí
mật sai thổ nhân ở đó đánh thuốc độc giết di”. Nhà Minh hẳn nhiên
rất khó chịu vì những việc như thế.
Hồ Quý Ly lại đứng “số một” trong hàng quý tộc ngoại thích đời
Trần về tính kiên quyết, như khi sai Lại bộ Thượng thư kiêm Thái sử
lệnh Đỗ Tỉnh (có sách chép là Mẫn) vào phía nam để xem đất và đo
đạc động An Tôn, phủ Thanh Hóa để “đắp thành đào hào, lập nhà
tông miếu, dựng đàn xã tắc, mở đường phố, có ý muốn dời kinh đô đến
đó, tháng 3 (năm Đinh Sửu 1397) thì công việc hoàn tất. Trước đó,
triều đình bàn bạc chưa xong, Hành khiển Phạm Cự Luận khuyên nên
thôi. Quý Ly nói: Ý ta đã định từ trước rồi, ngươi còn nói gì nữa? Đến
đây thì thực hiện”. Cũng có người (Khu mật chủ sự Nguyễn Nhữ
Thuyết) dâng thư can Hồ Quý Ly bảo là thời xưa nhà Chu, nhà Ngụy
bên Trung Quốc đểu gặp những điều chẳng lành khi dời kinh đô và
phân tích: đất Thăng Long có núi Tản sông Lô, đất bằng rộng rãi, là
nơi các bậc đế vương mở nển dựng nước từ lâu, còn đất An Tôn ở
Thanh Hóa chật hẹp, hẻo lánh, ở nơi đầu non cuối nước, hợp với loạn
mà không hợp với trị, cho dù dựa vào thế hiểm trở thì đời xưa đã có
câu: “Cốt ở đức chứ không cốt ở hiểm” (tại đức bất tại hiểm). Nhưng
Hồ Quý Ly gạt đi không nghe, vẫn lệnh xây thành Tây Đô.
Về quyết định trên, ông Đỗ Đình Truật nhận xét trong bản thảo
cuốn hồi ức về chuyến đi tìm mộ Hồ Quý Ly rằng, Hồ Quý Ly muốn
tập trung sức để nhanh chóng xây thành Tây Đô là nhằm làm hậu cứ
chống quân Minh đang hăm xe xâm lược. Khi từ núi Lão Hổ Sơn ở
