MỤC 2
HỒ QUÝ LY VÀ VƯƠNG TRIỀU HỒ
I. NGUỒN GỐC, LAI LỊCH
Sử cũ chép lai lịch của Quý Ly không rõ ràng về năm sinh
và năm
mất của ông, chỉ ghi khá đầy đủ những chi tiết về nhân vật Lê Quý Ly
trên chính trường Trần mạt vào cuối thế kỷ XIV và Hồ Quý Ly trong
những năm đầu thế kỷ XV.
Quý Ly tự nhận mình gốc họ Hồ, thuộc dòng dõi vua Ngu Thuấn
bên Trung Quốc
Sách Việt sử thông giám cương mục chép: “Ông tổ của Quý Ly là
Hồ Hưng Dật, người tỉnh Chiết Giang, về đời Ngũ Quí (907 - 959)
sang bên ta, lập ấp ở tại làng (hương) Bào Đột thuộc Diễn Châu. Về
sau, Liêm di cư sang Thanh Hóa, làm con nuôi Lê Huấn, do đấy, đổi
theo họ Lê”
. Quý Ly là cháu bốn đời của Lê Liêm
Theo thư tịch Trung Quốc, đất Chiết Giang là địa bàn của nước Việt
thời Xuân Thu (770 - 475 TCN). Họ Hồ ở đất này có thể không thuộc
dòng Hán tộc mà là người tộc Việt, thuộc một trong những tộc Bách
Việt cổ, sinh sống ở vùng đất này, bên Trung Quốc ngày nay.
Như vậy, viễn tổ của Quý Ly là Hồ Hưng Dật, gốc từ ở Chiết Giang,
thuộc châu ấy, đời nào cũng làm chủ trại.
Từ khi sang sinh sống ở nước ta, dòng họ Hồ phân ra thành nhiều
chi, sống rải rác ở nhiều vùng khác nhau: ở Nghệ An, Thanh Hóa,
Quỳnh Lưu, Thổ Thành, Bình Định... Thuộc một chi ở Nghệ An, có
Hồ Phi Phúc, sau này bị ép di cư vào đất Tây Sơn (Bình Định), sinh ra
