diễn ra trong giới thượng lưu, do đó được những người ở cấp trên tán
thành.
Ivan Ilich làm việc như thế được năm năm, rồi có sự thay đổi trong công
vụ. Những cơ quan tư pháp mới xuất hiện, cần phải có những con người
mới.
Và Ivan Ilich trở thành một con người mới đó.
Ivan Ilich được bổ nhiệm vào làm dự thẩm tại tòa án, anh chấp nhận điều
đó, tuy phải chuyển sang tỉnh khác và phải vứt bỏ những quan hệ đã được
thiết lập, để gây dựng những quan hệ mới. Bạn bè góp tiền, tổ chức bữa tiệc
mừng Ivan Ilich, tặng anh một hộp đựng thuốc lá bằng bạc và anh đi tới
chỗ làm mới.
Khi làm dự thẩm ở tòa án, Ivan Ilich vẫn trang nhã và lịch thiệp như vậy,
anh biết phân việt những trách nhiệm công vụ với đời sông riêng tư và làm
cho mọi người kính trọng mình giống như khi anh làm phái viên đặc biệt
vậy. Bản thân công việc của người dự thẩm đối với Ivan Ilich con hứng thú
và hấp dẫn hơn nhiều so với công việc trước . Khi làm đặc phái viên, anh
vận bộ lễ phục may ở hiệu Sarmer, ung dung đi ngang qua mặt những
người đến kêu cầu hồi hộp chờ được tiếp và những người có chức vụ đang
phát ghen lên với anh, đi thẳng vào phòng làm việc của quan trên, ngồi
xuông nước trà, hút thuốc lá với quan. Nhưng số người trực tiếp lệ thuộc
vào sự độc đoán của anh ít lắm. Khi được phái đi công cán thì những người
đó chỉ là những viên cảnh sát trưởng hàng huyện và những người ly giáo.
Anh thích xử sự một cách lễ độ, hầu như thân ái với những người lệ thuộc
mình. Anh thích tỏ cho họ biết rằng tuy có thể nghiền nát họ đấy, những
anh vẫn xử sự một cách giản dị, thân ái đối với họ. Lúc đó, những người
như vật ít lắm. Bây giờ, khi làm dự thẩm, Ivan Ilich cảm thấy rằng tất cả,
không trừ một ai, những người quan trọng nhất, những kẻ tự đắc nhất, tất cả
đều nằm trong tay anh và anh chỉ cần viết ít chữ nhất định lên một tờ giấy
có tiêu ngữ in sẵn là người ta sẽ triệu con người quan trọng, tự đắc đó đến
trình diện anh như một bị cáo hoặc một nhân chứng và nếu như kẻ đó
